ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΚΑΙ BUSINESS

Τους τελευταίους τρεις μήνες λαμβάνει χώρα στη πατρίδα μας ένα σκάνδαλο, το σκάνδαλο της μονής Βατοπαιδίου, το οποίο έχει πολλές προεκτάσεις και οι επιπτώσεις του στην πολιτική ζωή του τόπου αλλά κυρίως στην κυβερνώσα παράταξη έγιναν φανερές στα μάτια ολόκληρου του λαού και ήταν οδυνηρές γι’ αυτήν. Σύμφωνα με μια τελευταία έρευνα πρώτη φορά στην μεταπολιτευτική πολιτική ιστορία η δεξιά παράταξη χάνει από τον στενό, συνεκτικό της πυρήνα τουλάχιστον ένα 5%.
Οι ιερές συμφωνίες των μοναχών μιας Αγγλοκυπριακής Χάρβαρντ μονής, με ισχυρούς οικονομικούς παράγοντες του τόπου οι οποίοι διαπλέκονταν με ανώτατους αξιωματούχους της κυβέρνησης, οδήγησε στο ξήλωμα υπουργών και βουλευτών και στην απώλεια της εμπιστοσύνης προς το πρόσωπο του ‘άμεμπτου’ πρωθυπουργού. Οδήγησε επιτέλους στην κατανόηση από πλευράς του λαού, του γεγονότος ότι όταν κλέβουν όλοι δίπλα σου και μάλιστα είναι τοποθετημένοι από εσένα στις θέσεις τους αν μη τι άλλο δεν είσαι άμοιρος ευθυνών.
Το πολύ σημαντικό της υποθέσεως αυτής είναι ότι ενώ τα προηγούμενα χρόνια συνέβησαν πολύ χειρότερα σκάνδαλα και σε πλήθος αναμεμειγμένων ανθρώπων και σε προϋπολογισμό και σε ζημιά για τη χώρα και σε διεθνή κατακραυγή μολαταύτα το προαναφερθέν έπληξε περισσότερο από όλα την κυβέρνηση και την κλόνισε συθέμελα. Αυτό μάλλον συνέβη επειδή υπήρχε συσσωρευμένη φθορά, επειδή εκτέθηκαν πολύ στενοί συνεργάτες του πρωθυπουργού τους οποίους και ατυχώς έσπευσε να καλύψει αλλά και επειδή αποδείχθηκε πολύ εκρηκτικό το μίγμα μοναχοί-πολιτικοί-συμβολαιογράφοι-off shore εταιρίες–χρήμα.
Το φαινόμενα της επιχειρηματικότητα της θρησκείας και των θρησκευτικών λειτουργών όμως δεν είναι κάτι το οποίο παρατηρείται μόνο στις μέρες μας αλλά μάλλον είναι κάτι το οποίο συναντάται από αρχαιοτάτων χρόνων και η σημερινή δημοσίευση θα προσπαθήσει να το αποδείξει και να το στοιχειοθετήσει.
1. Ξεκινώντας από την εποχή των Φαραώ στην αρχαία Αίγυπτο μαρτυρίες
αναφέρουν ότι η γη, ο χρυσός και η περιουσία των ιερέων δεν υπόκειντο σε φορολογία όπως η περιουσίες των υπόλοιπων κατοίκων.
2. Η ειδωλολατρική Ρώμη επέμενε στον διαχωρισμό θρησκείας και κράτους μέχρι που εμφανίστηκε στο στερέωμα ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ο οποίος υπέγραψε το 306 μ.Χ. το διάταγμα της ανεκτικότητας που εξομοίωνε τις ειδωλολατρικές θρησκείες με τον χριστιανισμό. Ακολούθησε το συμβούλιο της Νίκαιας το οποίο έκανε τη χριστιανική εκκλησία ξαφνικά πλούσια μέσω διαταγμάτων για τις ειδωλολατρικές θρησκείες, φορολογικών απαλλαγών και απαλλαγής από τη στρατιωτική θητεία. Με την παρακμή των ειδωλολατρικών θρησκειών στην οποία συντέλεσε και ο χριστιανισμός όλη η ιδιοκτησία τους βάση συμβουλίου της Νίκαιας πέρασε στα χέρια της χριστιανικής εκκλησίας.
3. Μια από τις μεγαλύτερες ‘μπάζες’ στην ιστορία της παγκόσμιας επιχειρηματικότητας έλαβε χώρα στα χρόνια του Πάπα Γρηγορίου του Μεγάλου (590-604). Ο Πάπας προανήγγειλε το τέλος του κόσμου και ανάγκασε τους ιδιοκτήτες σκλάβων και γης να χαρίσουν την ιδιοκτησία τους στην εκκλησία. Έτσι τι Βατικανό έγινε ο μεγαλύτερος ιδιοκτήτης σκλάβων και γης όλου του γνωστού τότε κόσμου.
4. Όλοι γνωρίζουν το λόγο για τον οποίο έγιναν οι σταυροφορίες και αυτός ήταν μόνο ο χρυσός.
5. Οι κονκισταδόρες από το 1503 ως το 1600 σήκωσαν από το Νέο Κόσμο 100.000 κιλά χρυσό και 7.000.000 κιλά ασήμι από τα οποία πήρε το μερίδιό της η εκκλησία αλλά πήρε και γη, σκλάβους και κτίρια.
6. Στην εποχή της αποικιοκρατίας η εκκλησία έπαιξε πολύ σοβαρό ρόλο στην κατάκτηση των άγνωστων κόσμων και πάντα έπαιρνε πολύ σοβαρό μερίδιο από τα λάφυρα.
Στην Αμερική η εκκλησία πίεσε και εκμαίευσε νόμο το 1835 να χορηγείται φορολογική απαλλαγή στην περιουσία της. Αυτό βέβαια ισχύει σε πολλές αν όχι σε όλες τις χώρες του κόσμου, όπου η εκκλησία ελέω και φόβω Θεού εξαιρείται από τη φορολογία εσόδων και γης.
Στην Αμερική που είναι η Μέκκα του καπιταλισμού και των οικονομικών κόλπων, η εκκλησία συμμετέχοντας στην επιχειρηματικότητα, με την διακριτική ανοχή του ανώτατου δικαστηρίου καταφεύγει ακόμη και σε τεχνάσματα leaseback. Δηλαδή όταν ένας επιχειρηματίας θέλει να γλιτώσει την πολύ υψηλή στην Αμερική φορολογία ‘πουλάει’ την επιχείρησή του στην εκκλησία και μετά την εκμεταλλεύεται από κοινού με αυτήν με όφελος και των δυο εις βάρους του κράτους και του λαού.
Πως λοιπόν οι μοναχοί της μονής Βατοπαιδίου αμερικανοσπουδαγμένοι να μην εφαρμόσουν τα σχέδια της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα; Στην Ελλάδα όμως δεν βρήκαν απλά ανοχή του κράτος αλλά ακόμη χειρότερα τη συνεργασία και την εξυπηρέτηση υψηλά ιστάμενων υπουργών.
Έτσι βρέθηκε λοιπόν ο Καραμανλής και η παρέα του επι ξύλου κρεμάμενοι εν μέσω χειμώνα, εορτών, παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και με σπασμωδικές ενέργειες προσπαθούν να συμμαζέψουν τα ασυμμάζευτα.

ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΤΟΥ ΛΑΟΥ

Τις τελευταίες μέρες παρατηρούμε γύρω μας ένα πρωτόγνωρο για τα καθημερινά δεδομένα μας φαινόμενο. Ομάδες νέων κυρίως ανθρώπων καθημερινά στους δρόμους και ιδιαίτερα μετά τη δύση του ηλίου, να έρχονται αντιμέτωποι με τις αστυνομικές δυνάμεις και να καταστρέφουν ό,τι βρουν μπροστά τους. Απέναντί τους ανήμποροι να αντιδράσουν οι αστυνομικοί και όλοι εμείς αμήχανοι να παρατηρούμε το φαινόμενο αυτό.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή: Όλα ξεκίνησαν όταν το Σάββατο το απόγευμα και δια ασήμαντον αφορμήν όπως αποδεικνύεται από μαρτυρίες ανθρώπων που ήταν παρόντες, ένας τραμπούκος, ανεγκέφαλος αστυνομικός και συνάμα αμετανόητος σύμφωνα με το υπόμνημά του στον εισαγγελέα, δολοφόνησε εν ψυχρώ ένα δεκαπεντάχρονο αγόρι. Αυτή η απαράδεκτη και κολάσιμη από το σύνολο της κοινωνίας ενέργεια, πυροδότησε από τη στιγμή εκείνη και μετέπειτα μια σειρά αντιδράσεων κοινωνικών ομάδων, οι οποίες οδήγησαν στην απώλεια του ελέγχου της κατάστασης από το κράτος, στην καταστροφή των περιουσιών καταστηματαρχών στα κέντρα όλων των μεγάλων πόλεων της Ελλάδος και γενικότερα οδήγησαν τη χώρα σε μια πολύ κρίσιμη κατάσταση.
Η κατάσταση ξέφυγε προφανώς από τον έλεγχο του κράτους γιατί ενώ είχε τη μεγαλύτερη μαζικότητα των τελευταίων χρόνων, αντιμετωπίστηκε από την αστυνομία με κατεβασμένα χέρια, λόγω εντολών του αρμόδιου υπουργού και του πρωθυπουργού του. Το αποτέλεσμα ήταν να γίνει η περιουσία βιοπαλαιστών εμπόρων του κέντρου των πόλεων, έρμαιο στα χέρια επιτηδείων και να ακολουθήσει πλιάτσικο που μόνο σε καταστάσεις πολέμου ξανασυναντήσαμε.
Θα πρέπει αναλύοντας το φαινόμενο να επισημάνουμε κάποια πράγματα που αντιμετωπίσαμε σε τέτοιου είδους μαζικές λαϊκές αντιδράσεις για πρώτη φορά. Καταρχήν η δολοφονία του νεαρού ήταν κατά την εκτίμησή μου η αφορμή για τον γενικό ξεσηκωμό. Πολύ φυσιολογικά έκλεισαν τα σχολεία την ημέρα της ταφής του και όλοι οι συμμαθητές του πανελληνίως βγήκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν και να βροντοφωνάξουν την οργή τους. Βγήκαν όμως στους δρόμους και συγκρούστηκαν για δυο εικοσιτετράωρα σε έναν ανελέητο πόλεμο με τους αστυνομικούς και χιλιάδες νεαροί που χαρακτηρίζονται ως ‘γνωστοί-άγνωστοι’, ‘κουκουλοφόροι’, ‘αντιεξουσιαστές’, ‘αναρχικοί’ κτλ. Το πρωτόγνωρο είναι ότι ενώ αυτούς τους μετρούσαμε λίγες εκατοντάδες και μόνο στην Αθήνα ή στη Θεσσαλονίκη και σε κάποιες γειτονιές, τώρα εμφανίστηκαν χιλιάδες και μάλιστα σε όλες τις πόλεις της Ελλάδος. Άρα μάλλον δεν πρόκειται για γνωστούς-αγνώστους τη φορά αυτή. Πρόκειται για ένα αγανακτισμένο πλήθος ανθρώπων οι οποίοι αντέδρασαν μαζικά και έδειξαν ότι υπάρχει συσσωρευμένη οργή και μάλλον λάθος ρώτα στο κοινωνικό καράβι.
Αν εξαιρέσουμε το γεγονός ότι κατέστρεψαν τις περιουσίες βιοπαλαιστών οι οποίοι πιθανώς καταστράφηκαν, βλέπουμε ότι οι καταστροφές φέρουν μια σημειολογία, έχουν δηλαδή συμβολισμό γιατί οι καταστροφείς χτυπούσαν κυρίως τις τράπεζες, τις πολυεθνικές, πολυκαταστήματα και καταστήματα ηλεκτρονικών ειδών.
Άρα θα πρέπει να αναλογιστούν τις ευθύνες τους όλοι εκείνοι που οδήγησαν τα πράγματα στα όρια αυτά.
Αυτοί που έφεραν το ευρώ και το κουλούρι από 50 δραχμές μια Παρασκευή πωλείτο 50 λεπτά την επόμενη Δευτέρα χωρίς κανένα έλεγχο.
Αυτοί που οικονόμησαν από ένα εκατομμύριο με τις πλάτες του Μακεδόνα Νομάρχη και μπήκαν στη φυλακή Δευτέρα και βγήκαν την Τρίτη.
Αυτοί που σπούδασαν στη σχολή GOLDEN BOYS ή αλλιώς αυλή του Κωστάκη και μόλις ήρθαν στην εξουσία κατέλαβαν από μια θέση διοικητού δημόσιας υπηρεσίας και οικονόμησαν από ένα εκατομμύριο διάγοντας έκλυτο και προκλητικό βίο.
Αυτοί που ατιμώρητοι παρενοχλούσαν συμβασιούχες υπαλλήλους πέρναγαν από τα χέρια τους εκατομμύρια και μετά πηδούσαν από τον τέταρτο για να ξεπλύνουν τις αμαρτίες τους.
Αυτοί που παίζουν το ρόλο του κήνσορα και κριτή των πάντων, φτιάχνουν μια εφημερίδα με 100.000 κεφάλαιο, καταγγέλλουν τα πάντα και όταν πουλάν την ίδια εφημερίδα στους καπιταλιστές που έβριζαν για 14.000.000 ποιούν την νήσσαν και ασχολούνται με άσχετα θεματάκια.
Αυτοί που σε δημοτικό και νομαρχιακό επίπεδο καθημερινά μοιράζουν μίζες από δημόσια έργα μεταξύ τους και διάγουν ανεξήγητα έκλυτο βίο μπρος στα έκπληκτα μάτια των εργαζομένων των 700 ευρώ.
Αυτοί που μοιράζουν ή μάλλον μοίραζαν αφειδώς δάνεια κάθε είδους, κάρτες και πληρώνονται και την ανάσα μας μέσα στα μαγαζιά τους και προκλητικά δηλώνουν κέρδη 9μήνου 450, 500 και 600 εκατομμύρια ευρώ ζώντας με την εύνοια του κράτους μέσα σε πλήρη ατιμωρησία.
Αυτοί που δήλωναν το 1998 εισόδημα 50.000 ευρώ και λόγω συναλλαγών με μοναστήρια υψηλών προδιαγραφών και off shore εταιρίες δηλώνουν το 2007 2,5 εκατομμύρια ατιμώρητα και ανέλεγκτα.
Αυτοί που ακόμη μένουν ατιμώρητοι έχοντας σηκώσει από τις τσέπες του λαού 27 τρις δραχμές μέσω χρηματιστηρίου.
Όλοι αυτοί λοιπόν οι οποίοι προέρχονται από την ελπιδοφόρα γενιά του πολυτεχνείου ας αναλογιστούν τις ευθύνες τους
Η προσωπική μου άποψη είναι ότι είδαμε ένα πολύ μικρό δείγμα της δράσης ενός νέου λούμπεν προλεταριάτου το οποίο το είχαμε προβλέψει και μαθηματικά αυτό οδηγεί στην γαλλική επανάσταση (με άλλη βέβαια μορφή) η οποία χρονικά δεν απέχει πολύ από σήμερα.
Άλλωστε η φάτσα και η συμπεριφορά του Βγενόπουλου δεν διαφέρει και πολύ από αυτήν της Μαρίας Αντουανέτας. Οι οργισμένοι νέοι που ξεσηκώθηκαν σε όλη την Ελληνική επικράτεια αλλά και στη Γαλλία και στο Σικάγο πριν λίγο καιρό δεν διαφέρουν και πολύ από τους Ρώσους λούμπεν της τσαρικής εποχής των οποίων η μαζική αντίδραση σταδιακά οδήγησε στην επανάσταση των Μπολσεβίκων.

καπιταλισμός

Ο καπιταλισμός είναι το οικονομικό σύστημα στο οποίο τα μέσα παραγωγής διαχειρίζονται και κατέχουν κυρίως ιδιώτες και το κεφάλαιο που ελέγχουν αυτοί επενδύεται στην παραγωγή, την κατανομή, το εμπόριο και την κατανάλωση με αποκλειστικό σκοπό το κέρδος. Το οικονομικό σύστημα αυτό άρχισε να εμφανίζεται τον 17ο αιώνα αλλά πήρε μεγάλες διαστάσεις από τη Βιομηχανική Επανάσταση και μετά, ξεκινώντας από τη Μ. Βρετανία και την Βόρεια Ευρώπη γενικότερα και εξαπλώθηκε σε όλον τον κόσμο.
Ο Καρλ Μαρξ είχε προτείνει την υπόθεση ότι ο καπιταλισμός μαθηματικά θα καταλήξει σε ένα σύστημα οικονομικής διαχείρισης το οποίο θα φτάσει να χαρακτηρίζεται από αστάθεια , αντινομίες και κοινωνική αδικία όπως και επιθυμία των λίγων για άκρατο πλουτισμό. Αυτό ο Μαρξ το αποδείκνυε με μια διαδοχή επιχειρημάτων που είχε ως εξής: Το εργατικό δυναμικό αποτελεί ένα προϊόν το οποίο όπως κάθε προϊόν πληρώνεται στην αξία του. Η διαφορά όμως του εργατικού δυναμικού από τα υπόλοιπα προϊόντα είναι ότι έχει την ιδιότητα να παράγει υπεραξία. Άρα η αξία της είναι το κόστος της αναπαραγωγής του, δηλαδή το κόστος των αγαθών και των υπηρεσιών που χρειάζεται ένας εργάτης για να μπορέσει να εργαστεί. Το κόστος βέβαια αυτό διαφέρει από χώρα σε χώρα όπως και από εποχή σε εποχή. Ο Μαρξ λοιπόν προέβλεψε ότι μια μέρα θα αυξηθούν τόσο πολύ οι ανάγκες του εργατικού δυναμικού (και δικαίως), ώστε δεν θα τους φτάνουν οι αποδοχές τους και σε συνδυασμό με την αδηφάγα επιθυμία των εχόντων τον πλούτο στα χέρια τους για περαιτέρω πλουτισμό, το σύστημα θα κινδυνεύσει με κατάρρευση. Ωστόσο πάντα έλεγε και αυτό εν τέλει αποδείχτηκε σωστό εμπειρικά, ότι το σύστημα θα καταφέρει να αναγεννάται και να εκπλήττει με την ευρηματικότητά και την προσαρμοστικότητά του.
Φτάνοντας λοιπόν σήμερα στην εποχή του ώριμου καπιταλισμού και της επικράτησης της τεχνολογίας, η αξία του εργατικού δυναμικού ενσωμάτωσε τη συμμετοχή της εργατικής τάξης στην καταναλωτική κοινωνία και ως φυσικό επακόλουθο στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Έτσι το ένα κομμάτι ψωμί των αρχών του προηγούμενου αιώνα, έγινε καταρχήν αποταμίευση σε τραπεζικό λογαριασμό και μετέπειτα κατανάλωση, πιστωτικές κάρτες, ενυπόθηκα δάνεια και ίσως και λίγες μετοχές της εταιρίας στην οποία εργάζεται. Τα τραπεζικά ιδρύματα λοιπόν μοίρασαν δάνεια για αγορά κατοικίας αφειδώς, σε μεγάλο αριθμό ανθρώπων παγκοσμίως. Έτσι η τράπεζα σου έδινε στεγαστικό δάνειο (μέχρι πρότινος), έχοντας ως μοναδική εγγύηση την αξία του σπιτιού, το οποίο θα ανήκει στην τράπεζα μέχρι εσύ να το αποπληρώσεις. Κανείς ούτε κράτος ούτε τράπεζα δεν έλεγχε αν εσύ έχεις υπολογίσει σωστά ούτε και αν άπλωσες τα πόδια έξω από το πάπλωμα. Αυτό βέβαια βόλευε όλους γιατί με την τερατώδη αύξηση του αριθμού των δανείων αυξήθηκε αναλογικά και η ανοικοδόμηση, ο πλουτισμός των μεγαλοεργολάβων και όλων των επαγγελματιών που απασχολούνταν στην οικοδομή.
Στην Αμερική, την Μέκκα του καπιταλισμού, τα τελευταία χρόνια δόθηκαν δάνεια σε παράνομους μετανάστες, ακόμη και σε ανέργους τα γνωστά subprimes, τα οποία μοιάζουν με τα δάνεια των Ελληνικών τραπεζών σ’ αυτούς που συγκεντρώνουν τα χρέη των πιστωτικών καρτών σε ένα δάνειο και έχουν ενσωματωμένα τα πανωτόκια. Όσο η αξία της γης ανέβαινε όλα κυλούσαν ομαλά. Οι τράπεζες πουλούσαν τα κατασχεθέντα κοψοχρονιά για την τρέχουσα αξία αλλά σε νορμάλ τιμές για την κανονική αξία. Όταν όμως ο αριθμός των κατασχεθέντων αυξήθηκε υπερβολικά, αναγκάστηκαν οι τράπεζες να πουλήσουν σε εξευτελιστική αξία και βέβαια στο τέλος να μην μπορούν να πουλήσουν την υποτιθέμενη περιουσία τους σε γη. Φτάσαμε δε στο εξωφρενικό σημείο ο φτωχός αμερικανός να έχει δανειστεί για την αγορά ενός σπιτιού 100.000 δολάρια, αυτό να κοστίζει μετά από δυο χρόνια 60.000 με προοπτική να γίνουν 50.000, αυτός να έχει δώσει τα 10.000 δηλαδή να χρωστάει 90.000 για ένα σπίτι που κοστίζει 30-40.000 λιγότερο. Το αποτέλεσμα ήταν να μην πληρώνουν τις δόσεις τους προτιμώντας να τους κατασχέσουν το σπίτι παρά να το αποπληρώσουν. Αυτό ήταν το ξεκίνημα του γκρεμίσματος του συστήματος υπερτίμησης των πάντων και όντας μέσα στη δίνη της εξέλιξης αυτής δεν γνωρίζουμε πως θα καταλήξει. Το μόνο σίγουρο είναι ότι όπως είχε προβλέψει ο Καρλ Μαρξ, ο καπιταλισμός εξαιτίας της υπερσυγκέντρωσης του πλούτου σε λίγους οι οποίοι ελέγχουν πια τα πάντα και εξαιτίας της συρρίκνωσης της δυνατότητας κατανάλωσης από την πλευρά του εργατικού δυναμικού, θα κλονιστεί και η συνέχεια είναι απρόβλεπτη.

ΠΑΡΑΝΟΙΑ

Επιστημονικά στην Ψυχιατρική ως παράνοια ορίζεται η συμπεριφορά που χαρακτηρίζεται από σοβαρά, χρόνια αισθήματα καταδίωξης, φιλυποψίας και υπερβολικής σημασίας που έχει το άτομο για τον εαυτό του. Παρατηρείται σε πολλές ψυχιατρικές παθήσεις και σπάνια υπάρχει ως ξεχωριστή παθολογική οντότητα. Όμως είναι παρά πολύ συνηθισμένη σε όλα τα επίπεδα της ψυχολογικής ζωής, επομένως "φυσιολογική" από στατιστική άποψη, παρουσιάζεται υπερβολική σε ψυχιατρικές συνθήκες.
Η δυσκολία του ατόμου που υποφέρει από παράνοια να εμπιστευθεί τους άλλους συχνά το οδηγεί σε απομόνωση. Το άτομο μπορεί να βρίσκεται συνεχώς σε αναμονή κάποιας πολύ αρνητικής εξέλιξης και να προσπαθεί να «μαντέψει» τις σκέψεις αυτών που θέλουν το κακό του. Κυριαρχούν συναισθήματα θυμού, φόβου, καχυποψίας και σε ορισμένες περιπτώσεις οργής ή μελαγχολίας. Είναι δυνατόν μία συγκεκριμένη παρανοϊκή ιδέα να κυριαρχήσει στην ψυχική ζωή του ατόμου, ενώ στις βαρύτερες περιπτώσεις το άτομο μπορεί να ακούει φωνές που σχολιάζουν τη συμπεριφορά του, επαναλαμβάνουν τις σκέψεις του ή του δίνουν διαταγές.
Όπως αναφέρει το Associated Press, έρευνες που έγιναν σε χιλιάδες ανθρώπους στη Βρετανία, τις ΗΠΑ και άλλες χώρες κατέδειξαν ότι τα κρούσματα παράνοια αυξάνονται τα τελευταία χρόνια. Οι επιστήμονες, ωστόσο, δεν είναι σε θέση να δώσουν ένα συγκεκριμένο ποσοστό παρανοϊκών (το ποσοστό κυμαίνεται από 5-50%), λόγω κυρίως του ευρέως φάσματος ορισμού της ασθένειας.
Έρευνα του ειδικού του Ινστιτούτου Ψυχιατρικής στο πανεπιστήμιο King’s College, Ντάνιελ Φρίμαν, κατέδειξε ότι σχεδόν ένας στους τέσσερις Λονδρέζους κάνει συχνά παρανοϊκές σκέψεις. Όπως εξηγεί ο ίδιος, πρόκειται για ένα φαινόμενο που οφείλεται μεταξύ άλλων στον σύγχρονο τρόπο ζωής: καλούμαστε να βγάλουμε γρήγορα συμπεράσματα έχοντας στη διάθεσή μας ελάχιστες πληροφορίες, ενώ πολλά διφορούμενα γεγονότα οδηγούν σε παρανοϊκές σκέψεις.
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι υπάρχει ένα ευρύ φάσμα στην παράνοια, από επικίνδυνες ψευδαισθήσεις που οδηγούν σχιζοφρενείς στην βία μέχρι παράλογες φοβίες που εμφανίζουν καθημερινά οι άνθρωποι. «Τώρα αρχίζουμε να ανακαλύπτουμε ότι η τρέλα είναι ανθρώπινη και ότι χρειάζεται να μελετήσουμε τους φυσιολογικούς ανθρώπους για να την καταλάβουμε», υποστηρίζει ο Τζιμ Βαν Ός, καθηγητής ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Μάαστριχτ στην Ολλανδία.
Έρευνες με χιλιάδες ανθρώπους από την Βρετανία, τις ΗΠΑ και άλλα μέρη συμπεραίνουν ότι οι ρυθμοί της παράνοιας μειώνονται, αν και οι εκτιμήσεις των ερευνητών σχετικά με το πόσοι από εμάς έχουν παρανοϊκές σκέψεις ποικίλει, από 5 μέχρι 50 %.
Μια βρετανική έρευνα, με δείγμα 8.500 ενηλίκων, υποστηρίζει ότι το 21% των ανθρώπων σκέφτονταν πως υπήρχαν φορές που άλλα άτομα ενεργούσαν εναντίον τους. Μια άλλη έρευνα 1.000 περίπου ατόμων στη Νέα Υόρκη βρίσκει ότι το 11% θεωρούσαν ότι παρακολουθούνταν ή κατασκοπεύονταν.
Ο Ντένις Κομπς, βοηθός καθηγητή ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τέξας, μελετά την παράνοια σχεδόν μια δεκαετία. Όταν πρωτοξεκίνησε σχετικές έρευνες - κυρίως σε φοιτητές - ανακάλυψε ότι ένα 5% αυτών έκανε παρανοϊκές σκέψεις. Από πιο πρόσφατες μελέτες προκύπτει ότι το ποσοστό αυτό τριπλασιάστηκε στο 15%.
Σε ένα μικρό πείραμα στο Λονδίνο, ο Φρήμαν κατέληξε στο ότι το ένα τέταρτο των επιβατών του Μετρό πιθανώς κάνουν σκέψεις που προσδιορίζουν την έννοια της παράνοιας. Επιπλέον, 200 τυχαία άτομα πραγματοποίησαν μια -εικονικής πραγματικότητας- διαδρομή με τρένο. Πάνω από το 40% των συμμετεχόντων είχαν τουλάχιστον παρανοϊκές σκέψεις. Κάποιοι αισθάνθηκαν εκφοβισμένοι από τους «εικονικούς» συνεπιβάτες γιατί - όπως υποστήριξαν - ήταν επιθετικοί, έκαναν άσεμνες χειρονομίες ή επεδίωκαν να αρχίσουν καβγά. Ο Φρήμαν υποστηρίζει ότι στις μεγάλες πόλεις, πολλά αόριστα και διφορούμενα περιστατικά μπορούν να οδηγήσουν παρανοϊκές σκέψεις και αυτό γιατί συνεχώς πραγματοποιούμε βιαστικές κρίσεις από περιορισμένες πληροφορίες, όπως ποιο δρόμο να επιλέξουμε ή αν ένας άγνωστος είναι ή όχι επικίνδυνος.
Ο σημαντικότερος παράγοντας κατά τα συμπεράσματα της έρευνας του κυρίου Φρήμαν για την εποχή της παραληρηματικής καχυποψίας είναι ο αυξανόμενος αριθμός των ανθρώπων που ζουν στις πόλεις. Για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας οι αστικοί πληθυσμοί του πλανήτη ξεπερνούν τον αγροτικό. Το δε 2030 αναμένεται οι αστικοί πληθυσμοί να αποτελέσουν το 65% του παγκόσμιου πληθυσμού. Τα ποσοστά της παράνοιας είναι διπλάσια στις αστικές περιοχές από ότι στις αγροτικές σύμφωνα με τον Δρ Φρήμαν. Οι κοινωνικοί δεσμοί είναι χαλαρότερη στις πόλεις από ότι στις αγροτικές περιοχές και η κοινωνική απομόνωση πολύ αυξημένη στις αστικές περιοχές πράγμα το οποίο συνδέεται άρρηκτα με την εμφάνιση παρανοϊκών σκέψεων.
Επίσης ρόλο στην εμφάνιση παρανοϊκών σκέψεων έχει και η άνιση διανομή του πλούτου καθώς αποδείχτηκε ότι σε περιοχές με ευρείες ανισότητες στην κατανομή του πλούτου μειώνεται δραματικά το επίπεδο αλληλοεμπιστοσύνης μεταξύ των ανθρώπων.
Ορισμένα βίαια γεγονότα όπως η 11η Σεπτεμβρίου στην Αμερική ευνοούν την ανάπτυξη καχυποψίας. Το κλίμα τρομοκρατίας και τρομολαγνείας που ακολούθησε αύξησε δραματικά τα περιστατικά παρανοϊκής συμπεριφοράς των πολιτών της χώρας.
Τέλος στην σύγχρονη Ελλάδα τα περιστατικά παράνοιας αυξάνονται δραματικά γιατί όλη η ζωή του σύγχρονου Έλληνα εξαρτάται πια από την τηλεόραση η οποία καλλιεργεί την καχυποψία συστηματικά, γιατί αυτό πουλάει πάρα πολύ. Η τρομοκρατία των ατελείωτων δελτίων ειδήσεων που περνάει εξαιτίας της πολύωρης έκθεσης στα δελτία, βιωματικά στη συμπεριφορά του Έλληνα κάνει το σύγχρονο πολίτη επιφυλακτικό, καχύποπτο, ημιμαθή-πολύξερο και επιτείνει τη συμπεριφορά που συνάδει με τους ορισμούς της παράνοιας.
Ευτυχώς σύμφωνα με τους παραπάνω επιστήμονες η πλειονότητα των περιστατικών παρανοϊκής συμπεριφοράς δεν χρήζει ιατρικής παρακολούθησης. Δημιουργεί όμως έναν κοινωνικό ιστό πολύ ευάλωτο, σαθρό του οποίου οι προοπτικές για το μέλλον εμφανίζονται δυσοίωνες.

Σύνθημα στον τοίχο

Ο δρόμος είχε τη δική του ιστορία κάποιος την έγραψε στον τοίχο με μπογιά. Ήταν μια λέξη μοναχά ελευθερία κι έπειτα είπαν πως τον έγραψαν παιδιά.
Εξαιρετικά επίκαιρος ο στίχος του Μάνου Λοίζου, λόγω του εορτασμού της 17ης Νοέμβρη σε λίγες ημέρες από σήμερα. Εορτασμός μιας επετείου που στη δική μου γενιά (ετών 34) θυμίζει μόνο τις φλογερές σχολικές και φοιτητικές εορτές, διότι στις μέρες μας έχει εκφυλιστεί η επέτειος και η θυσία των νέων ανθρώπων για την ελευθερία του λαού και την κατοχύρωση του δικαιώματος της εκπαίδευσης για όλους τους πολίτες. Έχει εκφυλιστεί η έννοια της επετείου και γι’ αυτό φρόντισε η περίφημη γενιά του Πολυτεχνείου, η οποία αναλαμβάνοντας τις τύχες της χώρας στα χέρια της, την καταβαράθρωσε και ισοπεδώνοντας τα πάντα ισοπέδωσε και τη μνήμη της γιορτής της επετείου.
Μένει να μας θυμίζει την ημέρα σταθμό στην εξέλιξη της μεταπολιτευτικής ιστορίας της χώρας, η ανάμνηση των φοιτητικών γιορτών μας και οι φωτογραφίες από το σύνθημα στον τοίχο ‘Κάτω η Χούντα’.
Αυτό το σύνθημα είναι από τα πιο σημαδιακά ενός είδους τέχνης την οποία εξετάζει σήμερα η δημοσίευση αυτή. Η επιθυμία του ανθρώπου να δημοσιεύει ιδέες, απόψεις, αγγελίες, ανακοινώσεις και γενικά ό,τι κατά καιρούς ήθελε να γνωστοποιήσει στους πολλούς, υπάρχει από τότε που υφίστανται οι τοίχοι σε μεγάλες εκτάσεις σε αστικό περιβάλλον δηλαδή από το τέλος του προπροηγούμενου αιώνα ή τις αρχές του προηγούμενου. Χαρακτηριστικό το απόσπασμα του ‘αστού’ Ροΐδη από μία δημοσίευσή του σε περιοδικό στις αρχές του αιώνα: «Oι τοίχοι των Aθηνών διά των παντοίων επ' αυτών αγγελιών, προγραμμάτων και άλλων τοιχοκολλήσεων, κατήντησαν από τινός καιρού τόσον φλύαροι ώστε πας τις αναλογίζεται μετά λύπης τον καλό εκείνον καιρόν ότε οι τοίχοι κατηγορούντο ότι «είχον μόνον ώτα»».
Άρα το φαινόμενο εμφανίζεται από πολύ παλιά και πιθανόν ενοχλεί την κοινωνία διότι λερώνει το λευκό των τοίχων και διαταράσσει την οπτική κανονικότητα των πολιτών της εποχής εκείνης.
Σε μεταγενέστερες όμως εποχές ο τοίχος αποτελεί τον χώρο έκφρασης των απόψεων ανθρώπων που βρίσκονται στην παρανομία για διάφορους λόγους, τον χώρο έκφρασης ιδεολογιών, μηνυμάτων και συνθηματικών, συγκινητικών στίχων όπως βέβαια και τελείως άχρηστων αναφορών. Το σύνθημα στον τοίχο έχει το χαρακτηριστικό ότι αποτελεί ένα μήνυμα το οποίο δεν έχει δεδομένη χρονική διάρκεια γιατί μπορεί ο καθείς να το σβήσει σε απροσδιόριστο χρονικό διάστημα. Έτσι ένα κείμενο στον τοίχο πρέπει σε σύντομο χώρο να αναπτύξει μια συγκεκριμένη ολοκληρωμένη άποψη και να φέρει μέσα του μια δύναμη ώστε όχι μόνο να προσελκύσει το βλέμμα του περαστικού αλλά να το μαγνητίσει και να σταματήσει να το διαβάσει ώστε να περάσει το μήνυμα στο συνειδητό ή στο υποσυνείδητο του αναγνώστη.
Tο σύνθημα λοιπόν, ουδέποτε είχε αγαθές σχέσεις με ομαλούς και ήρεμους καιρούς. Σε δύσκολα και αβέβαια χρόνια βρίσκεται σε ανιούσα ένταση, ενώ αντίθετα, σε ομαλά και σίγουρα μπαίνει σε φθίνουσα πορεία. Tο ότι δηλαδή περνάει περίοδο οξύτητας και περίοδο άμβλυνσης κάτι ομολογεί. Έτσι άνθισε κατά τη διάρκεια του προηγούμενου αιώνα σε τρεις κυρίως περιόδους. Στην κατοχή και τον εμφύλιο, στην μεταπολεμική περίοδο, μια περίοδο αναβρασμού και κοινωνικών αγώνων και διεκδικήσεων και τέλος πέρασε την χρυσή περίοδό του κατά την επταετή δικτατορία. Στα μεταπολιτευτικά χρόνια τροποποιείται εκφραστικά, αποκτώντας αμιγώς πολιτική μορφή, ενώ μέσα στα τελευταία χρόνια περνάει, τόσο ως μορφή όσο και ως έκφραση, στα κοινωνικά κινήματα, μικρά ή μεγάλα, ως κύριο μέσο επικοινωνίας.
Υπάρχει σίγουρα κάτι κοινό στο μυαλό του νεαρού που έγραφε στον τοίχο ζήτω το ΕΑΜ, του άλλου νέου που έγραφε ΚΑΤΩ Η ΧΟΥΝΤΑ και του νέου που έγραψε στην τουαλέτα της Φαρμακευτικής το1994 ‘ Μέλλον μας δεν είναι ο καπιταλισμός είναι η επανάσταση και ο κομμουνισμός’.
O δημοσιογράφος Γιάννης Δημαράς, έμμονος κυνηγός συνθημάτων στη μεταπολιτευτική περίοδο, τα έχει συνάξει σε δύο βιβλία - λευκώματα: «Eμπρός στον Eτσι που Xάραξε ο Tέτοιος», (Kάκτος, 1981) και «Xίτλερ Zεις την AEK Oδηγείς», (Kάκτος, 1984), ενώ σε ένα τρίτο, «Tα Aκυρα» (Kάκτος, 1992), παρουσιάζει «γραφές» από άκυρα ψηφοδέλτια που ρίχτηκαν σε κάλπες της B΄ εκλογικής περιφέρειας Aθηνών, στις εκλογές του '92. Tαξινομημένα και αυτά κατά θεματικές κατηγορίες, όπως και τα συνθήματα δρόμου, εμφανίζουν στενή συγγένεια ως έκφραση, ασχέτως εάν συγκριτικά ελευθεριάζουν περισσότερο. Bιβλιογραφικά είναι ίσως η μόνη έως σήμερα συστηματική αποτύπωση και συνιστούν ένα «οδοιπορικό», κάτι σαν «ξενάγηση» στους «στολισμένους» με εφήμερα μηνύματα δρόμους, σε περίοδο μάλιστα ιδιαίτερης άνθησης και συγχρόνως μεταβατικής ως προς τη «γλώσσα». Tο ανάλογό του, αλλά σε πιο μικρή χρονικά κλίμακα, κάνει ο Δημήτρης Kαραδήμος στη Θεσσαλονίκη. Φοιτητής στη Σχολή Aρχιτεκτονικής, αποτυπώνει φωτογραφικά τα επιτοίχια σχόλια που συναντά στους δημόσιους χώρους της πόλης κατά την πρώτη μεταπολιτευτική περίοδο. Tα παρουσίασε σε δύο σχετικές φωτογραφικές εκθέσεις σε αίθουσες της πόλης.
Τέλος παρουσιάζουμε κάποια χαρακτηριστικά συνθήματα τα οποία παρεμβαίνουν στην εποχή τους και αφήνουν σε πολλούς από ‘μας το στίγμα τους δικαιώνοντας τον κόπο και την σπαταληθείσα φαιά ουσία αυτών που τα έγραψαν:
· ΤΟ LIFE STYLE ΕΙΝΑΙ ΜΑΓΙΚΟ ΜΕΤΑΤΡΕΠΕΙ ΤΑ ΜΗΔΕΝΙΚΑ ΣΕ ΝΟΥΜΕΡΑ
· ΦΟΝΙΑΔΕΣ ΤΩΝ ΧΟΝΤΡΩΝ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΙ
· ΜΗΝ ΣΚΟΤΩΝΕΤΕ ΤΑ ΚΟΥΝΟΥΠΙΑ...ΑΛΛΟΙ ΣΑΣ ΠΙΝΟΥΝ ΤΟ ΑΙΜΑ
· Αν τα λάθη διδάσκουν, τότε έχω καταπληκτική μόρφωση
· Οι τοίχοι έχουν αυτιά και τα αυτιά μας τοίχους
· Συμμετέχω, Συμμετέχεις, Συμμετέχει, Συμμετέχουμε Συμμετέχετε, Αποφασίζουν
· Κάποτε καίγανε τα βιβλία, τώρα καίνε τα μυαλά
· Κουφάλα αφεντικό, κι αν μας χαμογελάς, εμείς θα κάνουμε λουφα-σαμποτάζ
· Κολόμβε, γαμώ την περιέργειά σου
· Του οχταώρου οι πεσόντες νανουρίζονται με τσόντες
· Έξω οι βάσεις από τα μαθήματα
· Λευτεριά στους φυλακισμένους τηλεθεατές
· Ας είμαστε ρεαλιστές, ας ζητούμε το αδύνατο
· ή Seamos realistas, exijamos lo imposible
· Απαγορεύεται το απαγορεύειν
· Η φαντασία στην εξουσία
· Φωνάξτε, δημιουργείστε ή ψοφήσετε.

ΑΥΛΟΚΟΛΑΚΕΣ

Αυλοκόλακας = αυλή + κόλακας. Ο κόλακας ηγεμόνα, βασιλιά ή άλλου ισχυρού πολιτικά προσώπου. Από το λεξικό της κοινής νεοελληνικής του Τριανταφυλλίδη.
Η έννοια του αυλοκόλακα άρχισε να υπάρχει από την αρχαία εποχή, τον καιρό που οι ηγεμόνες, βασιλείς , τύραννοι αποζητούσαν την παρουσία στο περιβάλλον τους τέτοιων ανθρώπων, οι οποίοι τους ήταν απαραίτητοι για την άσκηση των καθημερινών τους πρακτικών. Οι ίδιοι οι κόλακες βεβαίως αποτελούσαν τάξη ανθρώπων με συγκεκριμένο χαρακτήρα και ιδεολογία και ήταν προφανές ότι μόνο αυτό μπορούσαν να κάνουν στη ζωή τους και τίποτε άλλο.
Στο πέρασμα των αιώνων η τάξη των αυλοκολάκων εξελισσόταν και έπαιρνε τη θέση της στο πολιτικό και κοινωνικό γίγνεσθαι, προσαρμοζόμενη κάθε φορά στην ανάλογη εποχή. Άνθισε στη ρωμαϊκή εποχή, δεν έλειψε απ’ το Βυζάντιο, έπαιξε το σημαντικό ρόλο της κατά το Μεσαίωνα και έφτασε μέχρι και τους προηγούμενους αιώνες.
Φτάσαμε λοιπόν στη σημερινή εποχή, κατά την οποία και σύμφωνα με τα λεγόμενα των σύγχρονων πολιτικών διάγουμε τη φάση του θριάμβου της δημοκρατίας και της πιο μεγαλειώδους εφαρμογής της. Αυτό κατά αυτούς συμβαίνει κυρίως από τα χρόνια της αποκατάστασης της δημοκρατίας και μετά, δηλαδή κατά τα χρόνια της μεταπολίτευσης. Στη σημερινή εποχή λοιπόν και ενώ θα περίμενε κανείς να μην υφίσταται καν η έννοια του αυλοκόλακα, διότι δεν υπάρχει ολιγαρχικό καθεστώς, τύραννοι και βασιλείς στη χώρα μας, εντούτοις έχει αναπτυχθεί μία περίεργη τάξη αυλοκολάκων γύρω από τους εκλεγμένους του πολιτεύματός μας, η οποία έχει και συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Είναι συνήθως άνθρωποι χασομέρηδες, με όλα τα χαρακτηριστικά του κηφήνα, δηλαδή του τύπου που προσπαθεί να επωφελείται χωρίς να δουλεύει, κατώτατα κομματικά στελέχη τα οποία νομίζουν ότι διακρίνονται στον κύκλο τους όντας προσκολλημένοι και εμφανιζόμενοι δίπλα σε κάποιον πολιτικό ή άνθρωποι που προσβλέπουν στην εκπλήρωση των επιθυμιών και των στόχων τους με πλάγιους τρόπους.
Δυστυχώς η τάξη αυτή είναι πολυπληθής και αυξάνεται συνεχώς εξαιτίας της απόγνωσης του λαού και των τεράστιων οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων του. Η υποσχεσιολόγία και οι φρούδες ελπίδες που καλλιεργούν με επιστημονικό τρόπο οι πολιτικοί και οι πολιτευόμενοι στο λαό, αυξάνει τους προσκολλημένους δίπλα τους ακόμη και σε εποχές έντονης απαξίωσής τους, όπως η σημερινή. Με τον τρόπο αυτό οι πολιτικοί εξυπηρετούν την επικοινωνία τους, γιατί οι επικοινωνιολόγοι ισχυρίζονται ότι ένας πολιτικός φαίνεται καλύτερος στα μάτια του κόσμου εκτός των άλλων, όταν συνοδεύεται από πολλούς.
Η φυλή των αυλοκολάκων συσπειρώνεται κυρίως σε προεκλογικές περιόδους γύρω από τους άρρωστους με το μικρόβιο της πολιτικής και θλιμμένος παρακολουθείς τον αξιοθρήνητο και αξιολύπητο θίασό τους, να επαναλαμβάνει το άθλιο έργο του, εμφανιζόμενος σε ποταπά καφενεία μπρος στο ταλαιπωρημένο και τυραννισμένο κοινό του.

κρεατοφαγία

Μεσογειακή διατροφή
Ένα δημοσίευμα του ένθετου της Καθημερινής ΟΙΚΟ σε κάνει και αναθεωρείς τη σκέψη σου για τη διατροφή σου συνολικά. Θέτει προβληματισμούς για το ενεργειακό αποτύπωμα του καθενός σε άμεση εξάρτηση με τη διατροφή του και προτείνει λύσεις με βάση τη μεσογειακή διατροφή ώστε η υγιεινή διατροφή να συνοδεύεται και με τη μικρότερη δυνατή βλάβη για το περιβάλλον. Με αφορμή το άρθρο αυτό θα διατυπωθούν παρακάτω κάποιες σκέψεις για τη διατροφή μας σε ατομικό επίπεδο, διότι η αρχή του ιστολογίου είναι ότι θα πρέπει πρώτα να αλλάξουμε τον εαυτό μας για να αλλάξουν συμπεριφορά οι κοινωνικές δομές, οι λαοί, ο πλανήτης όλος. Είναι απίστευτο και όμως αληθινό. Κάθε ζουμερή μπριζόλα που φτάνει στο πιάτο μας «κοστίζει» στον πλανήτη τις ίδιες εκπομπές ρύπων του θερμοκηπίου όσο και η οδήγηση απόστασης 30 χιλιομέτρων. Για την παραγωγή μόλις ενός κιλού μοσχαρίσιου κρέατος η ατμόσφαιρα επιβαρύνεται με 36,4 κιλά διοξειδίου του άνθρακα και δαπανάται ενέργεια ίση με αυτήν που χρειάζεται για να μείνει αναμμένη μια λάμπα των 100 βατ για 20 μέρες. Τελικά η εμμονή μας σε μια αμιγώς κρεατοφαγική διατροφή έχει ενεργειακές, άρα και περιβαλλοντικές, επιπτώσεις πολύ πιο σοβαρές από ό,τι ίσως νομίζαμε. Η λύση βεβαίως δεν είναι να περάσουμε στο άλλα άκρο και να πάμε σε αμιγώς χορτοφαγική διατροφή ή να νιώθουμε ένοχοι κάθε φορά που τρώμε ένα κομμάτι κρέας. Μπορούμε όμως να μειώσουμε δραστικά την ποσότητα κόκκινου κρέατος που τρώμε καθημερινά. Σύμφωνα με τη μεσογειακή διατροφή, δεν χρειαζόμαστε περισσότερα από 60 γραμμάρια κρέατος την εβδομάδα. Ο μέσος Έλληνας καταναλώνει 100 γραμμάρια την ημέρα. Αυτό δεν επιβαρύνει μόνο την υγεία του, αλλά κυρίως το περιβάλλον.
Με δεδομένο ότι το έτος 2050 η παγκόσμια κατανάλωση κρέατος θα έχει σκαρφαλώσει στα 465 εκατομμύρια τόνους από 230 εκατομμύρια που υπολογίζονταν για το 2000, δεν ήταν τυχαία η πρόσφατη παρέμβαση του δρος Ρατζέντρα Πατσάουρι, προέδρου της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή, ο οποίος κάλεσε τους πολίτες να αποκλείσουν για μία μέρα έστω την εβδομάδα το κρέας από το πιάτο τους, προκειμένου να συνεισφέρουν στον αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής.
Όταν, μιλώντας για το ενεργειακό αποτύπωμα της διατροφής μας, αναφερόμαστε στο κρέας, εννοούμε κυρίως το κόκκινο και ειδικά το βοδινό/μοσχαρίσιο. Και αυτό, γιατί:
Η αγελάδα... χωνεύει! Λόγω των ζυμώσεων στο πεπτικό της σύστημα η αγελάδα, όπως κάθε μηρυκαστικό, παράγει μεθάνιο, ένα αέριο 23 φορές πιο επιβλαβές από το διοξείδιο του άνθρακα όσον αφορά το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Η σύνθεση της ζωοτροφής επηρεάζει μεν τον τρόπο με τον οποίο αυτή διασπάται στα έντερα των μηρυκαστικών και συνεπώς την παραγόμενη ποσότητα μεθανίου, ωστόσο καταλυτικό ρόλο παίζει το ίδιο το ζώο. Χαρακτηριστικά, μια αγελάδα μπορεί να παράγει από 100 έως και 200 λίτρα μεθανίου καθημερινά, ενώ ένα πρόβατο μόλις 30.

Τα χημικά λιπάσματα για την παραγωγή ζωοτροφών και η κοπριά των βοοειδών ευθύνονται για την απελευθέρωση σημαντικών ποσοτήτων υποξειδίου του αζώτου, το οποίο είναι 296 φορές πιο ισχυρό από το διοξείδιο του άνθρακα ως προς την ικανότητά του να δεσμεύει θερμότητα και παραμένει στην ατμόσφαιρα κατά μέσο όρο για 114 χρόνια.

Η κτηνοτροφία ευθύνεται για το 65% του ανθρωπογενώς παραγόμενου υποξειδίου του αζώτου, κυρίως από τις κοπριές.

Η κτηνοτροφία καταναλώνει μεγάλες ποσότητες γλυκού νερού, το οποίο αρδεύεται για την παραγωγή ζωοτροφών. Υπολογίζεται ότι σε κάθε λίτρο αγελαδινού γάλακτος αναλογούν 990 λίτρα νερού.

Όσο πιο τεχνολογικά προηγμένη είναι η αγροτική περιοχή στην οποία γίνεται η κτηνοτροφία τόσο περισσότερο συμβάλλει, λόγω των υποδομών και του ενεργοβόρου εξοπλισμού, που χρησιμοποιεί στην κλιματική αλλαγή. Το πρόβλημα δεν προκύπτει τόσο από την άμεση κατανάλωση ενέργειας για τη χρήση γεωργικών μηχανημάτων όσο από την έμμεση, που προορίζεται για την παραγωγή ζωοτροφών, λιπασμάτων, σπόρων και την κατασκευή των υποδομών. Έτσι, κατά μέσο όρο για ένα λίτρο αγελαδινού γάλακτος απαιτούνται 250 γραμμάρια σε ισοδύναμα πετρελαίου, ενώ για ένα κιλό μοσχαρίσιο κρέας 1.550 γραμμάρια σε ισοδύναμα πετρελαίου, όπου 1 ισοδύναμο πετρελαίου αντιστοιχεί σε 0,75 λίτρα βενζίνης.
Εκτός αυτών σύμφωνα με έρευνες των διαιτολόγων η κατανάλωση κόκκινου κρέατος σχετίζεται άμεσα με την εμφάνιση προβλημάτων όπως η παχυσαρκία, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, διάφορες μορφές καρκίνου. Κατά συνέπεια, είναι αναγκαία η μείωσή του σε συχνότητα που δεν θα ξεπερνά τις 1 - 2 φορές μηνιαίως. Αντί αυτού, η κάλυψη των αναγκών σε πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας, σίδηρο και βιταμίνη Β12 μπορεί να επιτευχθεί μέσω της κατανάλωσης λευκού κρέατος όπως το ψάρι, θαλασσινών που αποτελούν εξαιρετική πηγή σιδήρου και βιταμίνης Β12, γαλακτοκομικών προϊόντων, αυγού και συνδυασμών τροφών φυτικής προέλευσης όπως τα όσπρια, το ρύζι, οι ξηροί καρποί, το ταχίνι.
Άρα μπορούμε ως πρώτη αντίδραση ο καθένας από εμάς να προχωρήσει στα παρακάτω για να αλλάξουμε τον εαυτό μας, τον διπλανό μας και μετά να διεκδικήσουμε μαζική αλλαγή διατροφικών συνηθειών:
Περιορίζουμε σταδιακά την κατανάλωση κόκκινου κρέατος.

Βάζουμε στην καθημερινή μας διατροφή τα όσπρια, το ψάρι, τα θαλασσινά.

Ανακαλύπτουμε (ξανά) τις ευεργετικές ιδιότητες της μεσογειακής διατροφής.

Προτιμούμε το βιολογικό κρέας έναντι του συμβατικού.

Μαγειρεύουμε τις ποσότητες που χρειάζονται για να καλύψουν τις ανάγκες μας.

Δεν πετάμε φαγητό στα σκουπίδια.

βιβλιοπαρουσιαση

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Τον Σεπτέμβριο του 2008 κυκλοφόρησε ένα βιβλίο κυρίως τοπικού αλλά και ευρύτερου σε επίπεδο περιφέρειας ενδιαφέροντος. Το τοπικό ενδιαφέρον αφορά στην επαρχία Νέστου Καβάλας και το ευρύτερο στην περιφέρεια της ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Φέρει τον χαρακτηριστικό τίτλο Ταραγμένα χρόνια στο Νέστο Κατοχή Αντίσταση Εμφύλιος, από τις εκδόσεις Νιραγός.
Συγγραφέας είναι ο Νίκος Χατζηνικολάου ο περίφημος Καπετάν Μαύρος, ο οποίος έδρασε στην περιοχή του Νέστου ως πολεμιστής αρχικά και αργότερα ως καπετάνιος τάγματος του ΕΛΑΣ στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας πολέμησε με το δημοκρατικό στρατό στο Γράμμο και το Βίτσι και έφυγε από το 1949 από τη μητέρα πατρίδα του, καταλήγοντας να ζήσει ως πολιτικός πρόσφυγας στην Πολωνία όπου και άφησε την τελευταία του πνοή το 1985. Στην ουσία το κείμενο αυτό γράφτηκε από τον Μαύρο κατά τη διάρκεια της ζωής του στην Πολωνία και είναι βασισμένο σε ένα πρόχειρο ημερολόγιο που κρατούσε ως πολεμιστής κατά τη διάρκεια των μακρόχρονων αγώνων του. Το πρωτότυπο κείμενο εμπιστεύτηκε ο Χατζηνικολάου στον κύριο Σπύρο Ρούλη, ο οποίος επιμελείται και εκδίδει το κείμενο το 2008.
Φαίνεται η επιμέλεια του κειμένου να μην έχει μεταβάλλει το αρχικό κείμενο, δηλαδή ο Ρούλης δεν φαίνεται να επεμβαίνει στο πρωτότυπο του Μαύρου. Αυτό προκύπτει από μελέτη κειμένων που φέρεται να έγραψε ο Καπετάν Μαύρος τα οποία βρίσκονται στα Γενικά Αρχεία του Κράτους τα οποία έχουν το ίδιο ύφος, χρησιμοποιούνται οι ίδιοι ιδιωματισμοί και πανομοιότυπες εκφράσεις από τον Μαύρο και εν γένει κινούνται στο ίδιο πλαίσιο σκέψης και πολιτικής και κοινωνικής τοποθέτησης.
Το βιβλίο αυτό στην ουσία είναι το πρώτο κείμενο που ασχολείται με το αντάρτικο στην επαρχία Νέστου τόσο ρεαλιστικά και από τόσο κοντά. Γράφτηκαν και κάποια άλλα βιβλία για το αντάρτικο στην περιοχή, όλα όμως είχαν ένα κοινό χαρακτηριστικό: Δεν ακουμπούσαν ευαίσθητα ζητήματα της περιόδου, δεν αναφέρονταν πρόσωπα ονομαστικά και καταστάσεις με λεπτομέρειες οι οποίες αγγίζουν ζώντες πολίτες της περιοχής ή συγγενείς αυτών.
Έρχεται λοιπόν το βιβλίο αυτό να περιγράψει με σκληρό τρόπο λεπτομέρειες της καθημερινής ζωής του αγώνα κατά του στυγνού Βούλγαρου κατακτητή, κατά των δωσίλογων του Έθνους και να δώσει ονόματα αγωνιστών κατά του κατακτητή αλλά και ανθρώπων που συνεργάστηκαν στενά με αυτόν. Συμβάλλει σημαντικά στην ιστορική έρευνα γιατί δίνει πολύτιμα στοιχεία στον ερευνητή: Από τις μάχες στο Νέστο και στα δυτικά των Ορέων της Λεκάνης μέχρι το Γράμμο, την Αλβανία, το Μπούλκες, το Δημοκραυικό Στρατό, το ΚΚΕ και τη δράση του κατά την αντίσταση και τον εμφύλιο μέχρι και τη δολοφονία του δημοσιογράφου Πόλκ.
Πρέπει να τονίσουμε το γεγονός ότι είναι μία θεώρηση της ιστορίας από την αριστερή της πλευρά και όσο πιο αντικειμενικός να προσπαθεί να είναι κάποιος σίγουρα το κείμενό του θα φέρει συναισθηματική φόρτιση λόγω της προσωπικής συμμετοχής του συγγραφέα στα γεγονότα. Θα πρέπει ο αναγνώστης να διαβάσει όλες τις πλευρές της θεώρησης της ιστορίας για να βγάλει ασφαλή συμπεράσματα.
Μολαταύτα το βιβλίο αυτό αποτελεί σημαντικό βήμα στην έρευνα μιας περιόδου που ακόμα δεν ‘ακουμπιέται’ εύκολα.

οι οικονομικες φουσκες

Το άρθρο αυτό είναι αναδημοσίευση από την Kαθημερινή της Κυριακής 5/12/2008 του Πάσχου Μανδραβέλη. Δείχνει την επανάληψη της ιστορίας στο ζήτημα των οικονομικών κρίσεων που συνέβησαν κατά καιρούς.

Το Παγκοσμιο Χωριο
Το παιχνίδι της τουλίπας

Tου Πασχου Μανδραβελη
Τον 17ο αιώνα η Oλλανδία ήταν μια ευημερούσα χώρα. Oι άνθρωποί της εμπορεύονταν στις τέσσερις γωνιές της οικουμένης. O πλούτος στα κρατικά και ιδιωτικά θησαυροφυλάκια συσσωρευόταν και οι ευκατάστατοι πολίτες της χώρας έψαχναν νέες διεξόδους για να επενδύσουν. Kανείς δεν ξέρει πώς ξεκίνησε η φρενίτιδα της τουλίπας, όλοι όμως θυμούνται πώς τέλειωσε. Πιθανώς κάποιοι πίστεψαν πως βρήκαν το εμπόρευμα του μέλλοντος, τη μετοχή που θα τους έκανε για πάντα πλούσιους. Oι διογκωμένες προσδοκίες έφερναν αγοραστές, οι οποίοι ανέβαζαν τις τιμές. H άνοδος των τιμών με τη σειρά της έφερνε νέους αγοραστές. Ηταν ένας σπειροειδής κύκλος προσδοκιών που αυτοεκπληρωνόταν. Στην κορύφωση της χρηματιστηριακής έκρηξης του 17ου αιώνα ο «Αιώνιος Αύγουστος», μια σπάνια τουλίπα μαύρου χρώματος, έκανε όσο ένα σπίτι στο κέντρο του Αμστερνταμ. Στις 3 Φεβρουαρίου του 1637 το χρηματιστήριο της τουλίπας κατέρρευσε σε μια μέρα και το λουλούδι αυτό έγινε σύμβολο της χρηματιστηριακής κερδοσκοπίας. Tότε όλοι θυμήθηκαν πως σε όλο αυτό το παιχνίδι της τουλίπας, δεν υπήρχαν καθόλου... τουλίπες! Oι άνθρωποι επένδυαν σε futures τουλίπας. Xρηματοδοτούσαν τη σπορά του λουλουδιού και συναλλάσσονταν με τα δικαιώματα που θα είχαν στον καρπό. Aγόραζαν και πουλούσαν πιθανές αποδόσεις. Κερδοσκοπικές μανίες υπήρξαν πάρα πολλές στην ιστορία. Οσες και οι καταρρεύσεις. Κάθε φορά οι επενδυτές (που αν αποτύχουν ονομάζονται κερδοσκόποι) θεωρούν τις αγορές άτρωτες. Στα 1720 κατέρρευσε η αγορά προσδοκιών που είχε δημιουργηθεί με τον «απέραντο πλούτο των Nότιων Θαλασσών». Στα 1820 έσκασε η φούσκα των «αναδυόμενων αγορών» της Λατινικής Αμερικής και στα 1840 τέλειωσε το «μπουμ» των σιδηροδρομικών μετοχών. Tο εκπληκτικότερο είναι η επαναλαμβανόμενη ύβρις των ανθρώπων προς το άγνωστο μέλλον. Στα 1690 ο Σκώτος χρηματιστής John Law είχε αναπτύξει μια προκεχωρημένη θεωρία πιθανοτήτων για αέναα κέρδη. Ηταν ο αρχιτέκτονας ενός συστήματος που ονομάστηκε «αεροπλανάκι του Mισισιπί», το οποίο φυσικά χρεοκόπησε.
Kατά τη διάρκεια κάθε χρηματιστηριακού πυρετού, τα πράγματα μοιάζουν πρωτοφανή. Πολλοί πιστεύουν και όλοι ισχυρίζονται πως βρέθηκε το κέρας της Αμάλθειας. Στη δεκαετία του 1980 ήταν οι Γιαπωνέζοι που πίστευαν ότι το χρηματιστήριο και η αγορά ακινήτων θα είχαν διαρκή άνοδο. Tο οικονομικό μπουμ είχε το όνομα «μπαμούρου», ήτοι «η οικονομία της φούσκας». Oι επιχειρήσεις της Iαπωνίας έπαιζαν με τις μετοχές τους και ο δείκτης τιμών του χρηματιστηρίου του Tόκιο δεκαπλασιάστηκε σε λίγα χρόνια. Nοικοκυρές και απλοί εργαζόμενοι επισκέπτονταν καθημερινά τους χρηματιστές τους και κάθε βράδυ ήταν κατά τι πιο πλούσιοι. Aναπτύχθηκε η τάξη των «σιντζρινούι», των νεόφερτων στο χρηματιστήριο (που αντίθετα με τους προγόνους τους οι οποίοι δούλευαν σκληρά) ζούσαν με τον... «αέρα τους». Oι γιαπωνέζικες τράπεζες μετρούσαν τα χρηματιστηριακά τους κέρδη ως κεφάλαιο, γεγονός που τους επέτρεπε να δανείζουν περισσότερα. O δανεισμός γινόταν για αγορά μετοχών και γης και οι αξίες συνέχισαν να φουσκώνουν. Στα μέσα περίπου της δεκαετίας του 1980 το οικόπεδο του Aυτοκρατορικού Παλατιού της Iαπωνίας άξιζε περισσότερο από ολόκληρη την Kαλιφόρνια. Φοβούμενη το χειρότερο η Kεντρική Tράπεζα της Iαπωνίας αύξησε ελαφρώς τα επιτόκια δανεισμού. Tο (έστω ελάχιστα) ακριβότερο χρήμα σταμάτησε τη ροή ανατροφοδότησης της φούσκας. Δεν υπήρξε κραχ, αλλά το χρηματιστήριο του Tόκιο έχασε σιγά σιγά 60% της αξίας του. Η Iαπωνία έκανε χρόνια να ορθοποδήσει.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1990 αναπτύχθηκε η μεγαλύτερη σε ένταση χρηματιστηριακή μανία όλων των εποχών. Οι μετοχές του Διαδικτύου έφτασαν να αξίζουν ένα τρισ. δολάρια, κάτι που θύμιζε τη «φούσκα των σιδηροδρόμων» του 19ου αιώνα. Oι προφητείες περί ανόδου των μετοχών ήταν αυτοεκπληρούμενες. Για παράδειγμα, υπάρχει μια εταιρεία που ακόμη λειτουργεί στο Internet και ειδικεύεται σε δημοπρασίες αεροπορικών εισιτηρίων. Oι αεροπορικές εταιρείες βάζουν μέσα στους υπολογιστές τις προσφορές τους και οι πελάτες τα αγοράζουν από το σπίτι τους. Την εποχή της μεγάλης φούσκας των dot.com η νέα αυτή εταιρία είχε τότε χρηματιστηριακή αξία μεγαλύτερη από τη συνολική αξία των τριών μεγαλύτερων αεροπορικών εταιρειών των HΠA, «American», «United» και «Delta», οι οποίες στο κάτω κάτω της γραφής είχαν τα αεροπλάνα. Οι νέες τεχνολογίες και οι νέες βιομηχανίες εξάπτουν πάντα την κερδοσκοπική φαντασία των επενδυτών. Αυτό το παρατήρησε πρώτος ο μεγάλος Αυστριακός οικονομολόγος Τζόσεφ Σουμπέτερ, ο οποίος πίστευε ότι οι άνθρωποι υπερεκτιμούν τα ενδεχόμενα κέρδη. Ακόμη και η μανία της τουλίπας είχε μακροπρόθεσμα πραγματική βάση: η ολλανδική ανθοκομική βιομηχανία σήμερα είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο και η αξία των επιχειρήσεων είναι πολύ μεγαλύτερη από τα χρήματα που επενδύθηκαν και χάθηκαν τον 18ο αιώνα. Για τον νομπελίστα Αμερικανό οικονομολόγο οι κερδοσκοπικές μανίες αποτυγχάνουν επειδή επικρατεί λάθος αντίληψη του χρόνου. «Μια υπερτιμημένη χρηματιστηριακή αγορά», είχε γράψει, «προσπαθεί να συμπιέσει το μέλλον σε μερικές μέρες και να συλλάβει τη σημερινή αξία όλων των μελλοντικών πραγμάτων». Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές σήμερα που οι επιχειρήσεις του Διαδικτύου αρχίζουν να παρουσιάζουν αξιοσημείωτα κέρδη. Η φρενίτιδα των dot.com φούσκωσε τους χρηματιστηριακούς δείκτες (ο Nasdaq είχε ξεπεράσει στις αρχές της χιλιετίας τις 6.000 για να καταβαραθρωθεί στις 1.500 μονάδες μέσα σε λίγους μήνες) αλλά η πλημμύρα των επενδύσεων κατά τη διάρκεια του πυρετού άφησε πίσω της πολλά επιχειρηματικά πτώματα, νέες τεχνολογίες και υποδομές για να υπάρξει πραγματική οικονομική ανάπτυξη. Η κρατική παρέμβαση
Κανείς δεν ξέρει το μέγεθος και το βάθος της σημερινής κρίσης. Ακόμη και τα νούμερα που αφορούν τα «τοξικά χρηματοπιστωτικά προϊόντα» δεν μπορούν να εκτιμηθούν με ακρίβεια. Αλλοι μιλούν για ένα τρισ. δολάρια και άλλοι για εβδομήντα. Το κυριότερο όμως είναι ότι δεν ξέρουμε αν η σημερινή κρίση επηρεάσει την πραγματική οικονομία ή θα περιοριστεί στον κερδοσκοπικό αέρα. Η ιστορία μόνο νύξεις μπορεί να κάνει. Οσο κι αν φανεί περίεργο, η κατάρρευση της αγοράς τουλίπας δεν προκάλεσε κατάρρευση της ολλανδικής οικονομίας. Υπήρξαν αναταράξεις και χρεοκοπίες, αλλά δεν μετατράπηκε σε πραγματική οικονομική κρίση. Αντιθέτως, έπειτα από λίγα χρόνια κι ένα αντίστοιχο κερδοσκοπικό πυρετό, 100 από τις 140 βρετανικές επιχειρήσεις που λειτουργούσαν το 1693 οδηγήθηκαν σε χρεοκοπία. Η πρώτη κερδοσκοπική κρίση στην ιστορία που έγινε οικονομική έκρυβε κι ένα άλλο βρόμικο μυστικό. Οπως ιστορεί ο Edward Chancellor «το κόστος του πολέμου με τη Γαλλία υπερέβαινε τα δημόσια έσοδα και η βρετανική κυβέρνηση στράφηκε στο παλιό αντίδοτο της μείωσης της περιεκτικότητας των νομισμάτων σε πολύτιμα μέταλλα». Η κυκλοφορία του πληθωριστικού χρήματος έκανε τους ανθρώπους να αποθησαυρίζουν τα παλιά νομίσματα και το 1696 ο χρονικογράφος Τζον Εϊβελιν έγραφε στο ημερολόγιό του για την έλλειψη νομισμάτων «όχι μόνο για τη λειτουργία των μικρών επιχειρήσεων, αλλά και για την αγορά των καθημερινών ειδών».

κοινωνια της μουσικης

KOINΩΝΙΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ
Η μουσική είναι μια μορφή ολικής έκφρασης του ανθρώπου, στην οποία τα συναισθήματα και η ευαισθησία ενώνονται με την εξυπνάδα και την έμπνευση και απώτερος σκοπός είναι η δημιουργία. Η μουσική καλλιεργεί το αισθητικό κριτήριο του ανθρώπου, διευρύνει τις συναισθηματικές του ικανότητες, ενθαρρύνοντάς τον να εξερευνήσει και να εκφράσει τα αισθήματά του. Βοηθάει τον άνθρωπο να συνειδητοποιήσει την ιδιαιτερότητα, την καταγωγή του και τον εν γένει εσωτερικό του κόσμο. Η Μουσική είναι τόσο παλιά όσο και η γλώσσα. Ουσιαστικά εξελίχθηκε παράλληλα με τον άνθρωπο. Όμως, ο έναρθρος λόγος, ποτέ δεν μπόρεσε να αποδώσει όλες τις αποχρώσεις των υποκειμενικών, προσωπικών, ανθρώπινων σκέψεων και συναισθημάτων. Γι' αυτό και ο άνθρωπος ανέπτυξε ένα άλλο ηχητικό μέσο για να εκδηλώνεται και να εκφράζεται: τον Μουσικό Λόγο. Όπως η Γλώσσα χρησιμεύει για την έκφραση των παραστάσεων, των εννοιών, για την ονομασία των πραγμάτων, έτσι, και η Μουσική, αποδεικνύεται μία απαραίτητη ανάγκη τής ζωής, διερμηνεύοντας την ανθρώπινη ύπαρξη σε όλες τις εκφάνσεις της. Η μουσική είναι μάρτυρας της εξέλιξης της ανθρωπότητας και φέρει πάνω της ανεξίτηλα τα σημάδια των ιστορικών αλλαγών. Ενσαρκώνει τις αξίες, τις αρχές και τα πιστεύω των διαφόρων λαών και αναδεικνύει την ιδιαιτερότητά τους στο πέρασμα των αιώνων. Η παρούσα ανάλυση θα ασχοληθεί με την εξέλιξη της ελληνικής μουσικής κατά η διάρκεια των δύο τελευταίων αιώνων, από τη δημιουργία δηλαδή του νεότερου ελληνικού κράτους και μετά. Στόχος είναι η σύγκριση των κοινωνικών δομών κάθε σημαίνουσας περιόδου της εποχής αυτής με την αντίστοιχη τροποποίηση των μουσικών ακουσμάτων του ελληνικού λαού. Σε όλον το 19Ο αιώνα λοιπόν στην Ελλάδα η οποία προσπαθεί να ορθοποδήσει κοινωνικά και πολιτικά και να δημιουργήσει τις δομές για να στηριχθεί το νέο κράτος, εμφανίζονται κυρίως δύο διαφορετικές εκφάνσεις της μουσικής. Η μία η οποία επικρατεί στην ελληνική ύπαιθρο και υπήρχε και τους προηγούμενους αιώνες είναι η δημοτική μουσική της Ρούμελης, της Πελοποννήσου και της Ηπείρου με βάση το κλαρίνο σε βυζαντινά μουσικά πατήματα και λαϊκούς στίχους αγνώστων. Η άλλη έκφανση είναι η επτανησιακή μουσική και η όλη εξέλιξή της δηλαδή η επιρροή από την δυτικοευρωπαϊκή ρομαντική σχολή και τα αριστουργήματα των Μάντζαρου, Σαμάρα, Λαβράγκα και Καλομοίρη. Το μεν δημοτικό τραγούδι αντανακλά τον τρόπο ζωής του βασανισμένου ελληνικού λαού καθώς οι στίχοι περιγράφουν την καθημερινότητα, τις δυσκολίες της διαβίωσης των Ελλήνων, τους έρωτες τα πάθη, την ιστορία τους. Το δε Επτανησιακό ρεύμα επίσης δίνει ένα στίγμα του τρόπου ζωής των κατοίκων, της ευρωπαϊκής τους παιδείας, της γενικότερης επαφής με δυτικοευρωπαϊκές χώρες.
Από τις αρχές του 20ου αιώνα εμφανίζονται στο ελληνικό μουσικό στερέωμα διάφορα ρεύματα τα οποία φέρουν καθαρές επιρροές από την ιωνική μουσική δηλαδή την εξέλιξη της βυζαντινής, λόγω επαφής με τον Μικρασιάτικο Ελληνισμό, η οποία γίνεται πολύ έντονη μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή όπου εγκαθίστανται Μικρασιάτες στον Ελλαδικό χώρο. Έτσι εμφανίζονται στα ακούσματα των Ελλήνων τα σμυρναίικα τραγούδια και τα ρεμπέτικα και προστίθενται στα δημώδη άσματα της υπαίθρου που προαναφέρθηκαν τα θρακιώτικα, τα ποντιακά και τα μικρασιάτικα. Νέα θεματολογία συμπεριλαμβάνεται στους στίχους των τραγουδιών η οποία έχει να κάνει με τα σύγχρονα προβλήματα των εργατών, με την αστικοποίηση και με την αρχή της ταξικής κοινωνίας και στον ελλαδικό χώρο. Την ίδια εποχή στις μεγάλες πόλεις υπάρχει ένα κομμάτι του πληθυσμού υψηλής «οικονομικής και κοινωνικής στάθμης» που ασχολείται με το ελαφρό τραγούδι που επίσης αποτελεί κεφάλαιο της ελληνικής μουσικής. Κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου και της κατοχής το λαϊκό-ρεμπέτικο τραγούδι κυριαρχεί στα ακούσματα των Ελλήνων και περνώντας μηνύματα κάτω από τη μύτη των εκάστοτε δικτατόρων και κατακτητών αποτελεί την πρωτόλεια μορφή του «πολιτικού» τραγουδιού. Μεταπολεμικά αρχίζει μία μικτή περίοδος του ελληνικού τραγουδιού. Από τη μία εμφανίζονται στο στερέωμα μουσικοί όπως ο Θεοδωράκης, ο Χατζηδάκης, ο Σαββόπουλος, ο Νότης Μαυρουδής και άλλοι οι οποίοι απογειώνουν το Ελληνικό τραγούδι μελοποιώντας στίχους μεγάλων ποιητών και παρουσιάζοντας αριστουργήματα με αποτέλεσμα να περάσει το ελληνικό τραγούδι τα σύνορα της χώρας. Η όλη κοινωνική κατάσταση, η δίψα του λαού για ελευθερία, το γενικότερο παγκόσμιο πνεύμα απελευθέρωσης που εισήχθη και στη χώρα μας αντικατοπτρίζεται πλήρως σ’ αυτό το είδος της μουσικής. Από την άλλη όμως αρχίζει να εμφανίζεται ένα νέο είδος που ονομάζεται λαϊκό τραγούδι που παραγκωνίζοντας το ρεμπέτικο σιγά σιγά επικρατεί δίνοντας το στίγμα μιας κοινωνίας που μεταναστεύει στο εξωτερικό, που μετατοπίζεται από την ύπαιθρο στις πόλεις. Είναι εκτός εξαιρέσεων πιο εύκολο και ευτελές από το ρεμπέτικο και εισάγει νέους ρυθμούς οι οποίοι δεν έχουν καμία σχέση με κανένα παραδοσιακό άκουσμα και είδος μουσικής. Ρυθμοί και δρόμοι που ομοιάζουν προς ανατολικούς, αραβικούς και ισραηλίτικους ήχους παρά με οτιδήποτε άλλο ελληνικό. Έτσι καταλήγουμε στις τελευταίες δύο δεκαετίες όπου υπάρχουν επίσης ποικίλα ρεύματα στην ελληνική μουσική. Υπάρχει η ‘έντεχνη’ όρος που χρησιμοποιείται ίσως και με ειρωνεία από κάποιους, που έχει να παρουσιάσει θαυμάσια μουσικά αποτελέσματα και έχει κοινό κυρίως στα νεότερα ηλικιακά στρώματα της κοινωνίας και ασχολείται με ευρύ φάσμα θεματολογίας, αντλώντας θέματα από τη ζωή, την παράδοση, την ιστορία, τα σύγχρονα προβλήματα.
Αυτό όμως που κυριαρχεί είναι η μετεξέλιξη του προηγούμενα αναφερθέντος λαϊκού τραγουδιού:Το σύγχρονο νεολαικό ρεύμα. Πρόκειται για μια βιομηχανία που θυμίζει κρεατομηχανή η οποία εισάγει με ιλιγγιώδεις ρυθμούς νέα ‘ταλέντα’ και τα εξάγει με την ίδια ευκολία αν δεν στέκονται καλά στο στερέωμα. Δημιουργοί γράφουν τραγούδια ή μάλλον ολόκληρους δίσκους σε μια νύχτα και έτσι προκύπτουν ίδιας κοπής άσματα και αλλάζουν τα ωραία προσωπάκια που τα ερμηνεύουν. Αυτός ο μουσικός ξεπεσμός αντικατοπτρίζει τον ξεπεσμό της κοινωνίας της αρπαχτής, του γρήγορου κέρδους εις βάρος του άλλου ή του συνόλου και του εκφυλισμού των αρχών και των αξιών μας. Αντικατοπτρίζει τον τρόπο διασκέδασης της μεγαλύτερης μερίδας των νέων σε σκοτεινές αίθουσες που χωρούν χιλιάδες, που χορεύονται χοροί σκυφτοί και όχι με ψηλά το κεφάλι και περήφανοι όπως παλιά, που πολλά χρήματα αλλάζουν χέρια προς όφελος επιτηδείων κάθε νύχτα. Η μόνη ελπίδα η υγιής νεολαία που ασκείται σε ελληνικά και ξένα άσματα με πραγματική μουσική και στίχο προβληματισμού. Ας ελπίσουμε μεγαλώνοντας να μην προδώσουν τις μουσικές αρχές τους και να λειτουργήσουν και στην κοινωνία όπως και στη μουσική.

Το μαρκετινγκ της πολιτικής ή η πολιτική του μαρκετινγκ;

Το φαινόμενο που κατά κόρον παρατηρείται στη σημερινή πολιτική πραγματικότητα, είτε σε επίπεδο πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης είτε σε επίπεδο κεντρικής πολιτικής σκηνής, είναι η επισταμένη φροντίδα των πολιτικών για την εικόνα τους. Έτσι έχουν αναπτυχθεί κάποιοι νέοι όροι στη σύγχρονη πολιτική επιστήμη όπως το image και το πολιτικό προφίλ. Επίσης έχουν προκύψει και κάποια καινούρια επαγγέλματα όπως του image maker του ανθρώπου δηλαδή που είναι δίπλα στον πολιτικό σε κάθε στιγμή της ιδιωτικής ή της δημόσιας ζωής του και δίνει τις κατευθυντήριες γραμμές για την παραμικρή κίνηση του πολιτικού.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο πολιτικός που δρα κατά τον τρόπο αυτό, να είναι δέσμιος των κανόνων που τίθενται από τον image maker, να μην είναι ελεύθερος σε αποφάσεις και πρωτοβουλίες που εν πάση περιπτώσει θα τον έκαναν να ξεχώριζε από τους άλλους. Έτσι η κανονιστική αυτή συμπεριφορά του, τον μετατρέπει σε σχεδόν άβουλο ον, διότι τα νήματα κινούνται από κάποιον άλλον ο οποίος συνήθως βρίσκεται στο πίσω μέρος της σκηνής και δεν είναι ορατός. Διερευνώντας τα χαρακτηριστικά των ‘ειδικών συνεργατών’ αυτών, δεν μπορεί κάποιος εύκολα να βρει διαφορές με τους αυλοκόλακες των πάλαι ποτέ κραταιών αυτοκρατοριών: Έχουν άποψη επί παντός επιστητού, αμείβονται με παχυλούς μισθούς, έχουν μεγάλη επιρροή στις αποφάσεις του εκάστοτε άρχοντα, δεν φαίνονται σχεδόν ποτέ, ασκούν αυτοί στην ουσία την πολιτική ενώ ο άρχοντας νομίζει ότι αυτός κυβερνά και τώρα τελευταία γράφουν και βιβλία που υβρίζουν και ισοπεδώνουν συλλήβδην υπουργούς και βουλευτές χωρίς να μπορεί να τους απαντήσει κανείς δύσμοιρος πολιτικός.
Η πάλαι ποτέ μάχιμη πολιτική λοιπόν, μετατρέπεται σε προϊόν προς πώληση με ότι αυτό σημαίνει: Διέπεται από όλους τους κανόνες της πώλησης και της αγοράς, όσο πιο εντυπωσιακό είναι εξωτερικά τόσο πιο ευπώλητο είναι, σε όσο καλύτερη βιτρίνα το τοποθετήσεις τόσο ευκολότερα θα βρεις αγοραστή και φυσικά αν στοκαριστεί θα το πουλήσεις με 50% έκπτωση στις πρώτες εκπτώσεις. Το φυσικό επακόλουθο της εξέλιξης αυτής είναι να γίνονται πιο δυσδιάκριτες οι διαχωριστικές γραμμές μεταξύ ιδεολογιών, θεωριών και κομμάτων, γιατί όλοι οι πολιτικοί προσπαθούν να πουλήσουν το ίδιο προϊόν στο συγκεκριμένο αγοραστικό κοινό.
Ο ηπιότερος όρος με τον οποίο μπορεί να χαρακτηριστεί αυτή η κατάσταση είναι η αδικία. Αν παραδεχτούμε ότι η πολιτική ιστορικά εξαρτάται και από την ικανότητα, το ταλέντο ενός πολίτη να διοικεί, να οργανώνει, να αφουγκράζεται το κοινό αίσθημα και εν τέλει να εκφράζει και να εκπροσωπεί το λαό, όλα αυτά-σύμφωνα με όσα συμπεράναμε παραπάνω- καταργούνται. Έτσι προκρίνονται (εκλεγμένοι βέβαια από το λαό) άνθρωποι οι οποίοι πιθανότατα δεν το αξίζουν γιατί παρουσίασαν το προϊόν με φανταχτερό περιτύλιγμα ή μάλλον κάποιος ‘επιστήμονας’ τους το περιτύλιξε με τέχνη. Αυτό βέβαια εξ ορισμού μειώνει δραστικά την πιθανότητα το περιεχόμενο του κουτιού να είναι αξιόλογο, γιατί αν ήταν έτσι θα δινόταν περισσότερη σημασία σ’ αυτό. Το φαινόμενο αυτό επίσης ευνοεί την πρόκριση ανθρώπων με τα περισσότερα χρήματα ή ανθρώπων που κληρονομούν την πολιτική ιδιότητα ως κτήμα, πιστοποιώντας και μάλλον μεγεθύνοντας την υφιστάμενη αδικία.
Συμπερασματικά για να αναλύσουμε και τον τίτλο του άρθρου, όντως στις μέρες μας ανθίζει η επιστήμη του πολιτικού μάρκετινγκ και η πολιτική ασκείται με βάση την ικανοποίηση των αναγκών του ‘καταναλωτή’ πολίτη. Άρα ισχύουν και τα δύο ερωτήματα του τίτλου. Σε ‘μας τους πολίτες έγκειται το να αλλάξουμε το κριτήριο με το οποίο αποφασίζουμε για το ποιον θα ψηφίζουμε κάθε φορά. Με βάση τον λόγο, το περιεχόμενο και την ουσία και όχι με βάση το περιτύλιγμα, τις δημόσιες σχέσεις, την εξωτερική εμφάνιση και τη διαφήμιση.

ΤΟΥΡΚΟΛΟΓΙΕΣ

Ο Κάρολος Δαρβίνος το 1858 μετά από πολυετές ταξίδι κατά μήκος όλου του πλανήτη, εισηγήθηκε τη θεωρία της φυσικής επιλογής μέσω της οποίας πρότεινε ότι συντελείται η εξέλιξη των ειδών. Έτσι όρισε ως φυσική επιλογή τη διαδικασία εξέλιξης των ειδών, μέσω της οποίας οι οργανισμοί που είναι καλύτερα προσαρμοσμένοι στο περιβάλλον, αφήνουν περισσότερους απογόνους και τελικά επικρατούν, από εκείνους οι οποίοι είναι λιγότερο προσαρμοσμένοι στο περιβάλλον.
Η Φυσική επιλογή από τότε μελετήθηκε κατά κόρον, μπήκε στο μικροσκόπιο της Βιολογίας και εκτιμήθηκε ως η πιο ρηξικέλευθη έμπνευση όλων των εποχών. Αμφισβητείται έντονα στη σημερινή εποχή από κάποιους θρησκόληπτους τελευταίας κοπής, μανιακούς ‘χριστιανούς’ των Ηνωμένων Πολιτειών κυρίως, οι οποίοι την εξοβελίζουν λόγω μονοδιάστατης πίστης στη Γένεση. Παραμένει όμως η μοναδική θεωρία που εξηγεί ικανοποιητικά, σχεδόν απόλυτα, την εξέλιξη των ειδών.
Σύμφωνα λοιπόν με την παραπάνω θεωρία, το περιβάλλον στο οποίο έζησε η ελληνική φυλή κατά τη διάρκεια των αιώνων έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των σημερινών εξωτερικών και εσωτερικών χαρακτηριστικών και της εν γένει κοινωνικής συμπεριφοράς των νεοελλήνων. Η πιο σημαντική επιρροή που έχει δεχτεί η ελληνική φυλή λόγω μικρής απόστασης από τότε αλλά και λόγω μεγάλης χρονικής διάρκειας είναι η επί τέσσερις αιώνες τούρκικη σκλαβιά.
Η παρούσα λοιπόν δημοσίευση προτείνει τη θεωρία του εκτουρκισμού των συνηθειών, του τρόπου ζωής, της κοινωνικής και επαγγελματικής συμπεριφοράς και του συνολικού τρόπου διαβίωσης των νεοελλήνων. Η βάση της παραπάνω θεωρίας είναι κοινή με αυτή της φυσικής επιλογής για την εξέλιξη των ειδών, με τη έννοια ότι κατά τη διάρκεια της σκλαβιάς των τεσσάρων αιώνων, συντελέστηκαν στο γονιδίωμα του Έλληνα μη αντιστρεπτές γονιδιακές μεταλλάξεις και το νέο είδος που προέκυψε ήταν τόσο ανθεκτικό, που επέζησε, εξελίσσεται και δρα συνεχίζοντας αναπτυσσόμενο.
Οι μεταλλάξεις βέβαια που πραγματοποιήθηκαν, αντικατέστησαν προαιώνια εκφραζόμενα γονίδια με παραδοσιακά ανατολίτικα και έτσι προέκυψε το νέο είδος.
Εις απόδειξιν του παραπάνω ισχυρισμού, η δημοσίευση αυτή παραθέτει μια σειρά τουρκικών λέξεων οι οποίες όχι μόνο αντικατέστησαν ελληνικές αλλά και σημειολογικά σηματοδοτούν τη στάση ζωής του Έλληνα –Ραγιά ακόμη και στη σύγχρονη εποχή και μάλιστα πολύ ενισχυμένες σήμερα παρά τον πολυπόθητα εξευρωπαϊσμό της χώρας μας.
Αναλυτικά:
Αγάς= Προύχων, ευγενής, φεουδάρχης
Αλισβερίσι = Συναλλαγή.
Αμανές = Μακρόσυρτος σκοπός με πάθος
Αχταρμάς = Συνονθύλευμα
Τσέπη = Θυλάκιο
Μπακάλης = Παντοπώλης
Καβγάς = Φιλονικία
Κέφι = Ευδιαθεσία
Χατίρι = Χάρη, εξυπηρέτηση
Ντέρτι = καημός
Νταβαντούρι = Σύγχυση
Τσιμπούκι = Καπνοσύριγγα
Μπαϊράκι = Σημαία
Γιακάς = Περιλαίμιο
Γινάτι = Πείσμα
Γιουρούσι = Επίθεση
Γρουσούζης = Κακότυχος
Καβούκι = Καύκαλο
Ζόρι = Δυσκολία
Κάλπικος = Κίβδηλος
Καλούπι = Μήτρα
Κελεπούρι = Ανέλπιστο εύρημα
Καραούλι = Σκοπιά
Κουβαρντάς = Γενναιόδωρος
Κουσούρι = Ελάττωμα
Λεβέντης = Ανδρείος
Μαϊντανός = Μακεδονήσι
Μασούρι = Μικρό ξύλο
Μπαγλαρώνω = Δένω φυλακίζω
Πούστης = Κίναιδος
Μπινές =Ασελγής
Μπουνταλάς = Κουτός ανόητος
Μπούχτισμα = Κορεσμός
Νταραβέρι = Συναλλαγή αγοραπωλησία
Ρουσφέτι = Χαριστική εξυπηρέτηση
Τερτίπι = Τέχνασμα
Τζάμπα = Δωρεάν
Τράμπα = Ανταλλαγή
Τεμπέλης = Οκνηρός
Χαφιές = Καταδότης
Οι λέξεις που παρατίθενται παραπάνω είναι ένα πολύ μικρό δείγμα των δανείων από την τουρκική γλώσσα και το πρώτο χαρακτηριστικό τους είναι ότι έχουν επικρατήσει κατά κράτος των αντίστοιχων ελληνικών. Το δεύτερο χαρακτηριστικό τους είναι ότι η έννοιες που εκφράζουν ως επί το πλείστον αφορούν τη συμπεριφορά, την προσαρμογή και την εν γένει κοινωνική στάση του ραγιά Έλληνα απέναντι στον Τούρκο κατακτητή.
Κατά τον τρόπο αυτόν λοιπόν το είδος του Έλληνα που επιβίωσε και έγινε πιο ανθεκτικό σύμφωνα με τη θεωρία της φυσικής επιλογής του Κάρολου Δαρβίνου, είναι αυτό που εκφράζεται στη μορφή του σύγχρονου νεοέλληνα. Δυστυχώς τα γονίδια που υπέστησαν μετάλλαξη όχι μόνο δεν άρχισαν να υποστρέφονται στα υγιή προηγούμενα αλλά ήταν τόσο ισχυρά που επιβιώνουν μέχρι σήμερα χωρίς να υφίστανται φθορές ή άλλες ευεργετικές μεταλλάξεις, καθιστώντας το είδος του προ της τουρκοκρατίας Έλληνα απολίθωμα.
Έτσι ο σύγχρονος Ελληνάρας λεβέντης άλλοτε κλείνεται στο καβούκι του άλλοτε σηκώνει μπαϊράκι, βγαίνοντας ως ψείρα στο γιακά. Επιζητά νταραβέρια, μπαχτσίσια, αλισβερίσια, ρουσφέτια και τράμπες και κάνει κανένα τερτίπι για να τη βγάλει στο τζάμπα και να γεμίσει την τσέπη. Μέσα στον αχταρμά, το νταβαντούρι και τον καβγά, πιάνει το μπουζούκι του, τραβάει κανένα αμανέ, καπνίζει το τσιμπουκάκι του κάνοντας το κέφι του. Κάποτε τεμπέλης και κάποτε προκομμένος. Βάι βάι όμως άμα γρουσουζέψει. Γίνεται μπινές, πούστης και το χειρότερο χαφιές.

Το γήρας της πολιτικής

Παρατηρώντας τους πολιτικούς κυρίως των δύο μεγάλων κομμάτων στην καθημερινή τους κοκορομαχία στα παράθυρα των καναλιών, κατά τη διάρκεια των βραδινών ειδήσεων, σχηματίζεις την άποψη ότι τα επιχειρήματα, οι κραυγές και οι αλαλαγμοί που ανταλλάσσουν μεταξύ τους είναι φθαρμένα, δοκιμασμένα χιλιοειπωμένα και «χιλιοπιωμένα» ως πικρό ποτήριο από τον λαό τούτο. Σου δημιουργείται καθημερινά η αίσθηση ότι οι δύο στρατοί που κονταροχτυπιούνται στο πεδίο μάχης το οποίο τους έχει προσφερθεί απλόχερα από τα «μέσα», υπερασπίζονται εναγωνίως ένα κεκτημένο στο οποίο φαίνεται να έχουν επενδύσει τουλάχιστον δύο γενιές Ελλήνων και να έχουν επενδυθεί πολλά χρήματα και συμφέροντα.
Η αρχή του πράγματος έγινε το 1974 με τη μεταπολίτευση, στην οποία εναπόθεσε τις ελπίδες του ολόκληρος ο λαός για ένα καλύτερο, πιο σύγχρονο αύριο. Με πρόσχημα τον εκδημοκρατισμό της δημόσιας διοίκησης, των εκσυγχρονισμό των επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας, της παιδείας και της υγείας οι δύο εναλλασσόμενοι στην εξουσία και φρεσκοδημιουργημένοι κομματικοί σχηματισμοί, δημιούργησαν περιττές θέσεις και οφίτσια, τα μοίρασαν σε ημέτερους εφαρμόζοντας μωσαϊκό νόμο «οφθαλμό αντί οφθαλμού» για τους υμετέρους. Έτσι δημιούργησαν κομματικούς στρατούς που τους ακολούθησαν ως πειθήνια όργανα σε όλες τις κομματικές εκδηλώσεις, ακόμη και σε χιτλερικού τύπου συγκεντρώσεις του ενός εκατομμυρίου. Αποτέλεσμα ήταν ο διχασμός σε μπλε και πράσινους πολίτες, μπλε και πράσινα καφενεία, μπλε και πράσινους διορισμούς, μπλε και πράσινες κομματικές κάρτες. Έμοιαζε ο λαός να ζει σε μια διαρκή παράκρουση περνώντας κάθε έκφανση της ζωής του μέσα από το μονόχρωμο πρίσμα της κομματικής του γραμμής. Το κακόγουστο θέατρο έφτασε στο αποκορύφωμά του με τον πλήρη διχασμό της περιόδου 1989-1993.
Όλη η παραπάνω διεργασία έχει οδηγήσει στην αποστροφή του λαού για την πολιτική και τους πολιτικούς των δύο μεγάλων κομμάτων και την πλήρη απόρριψη του φθαρμένου σοσιαλιστικού βλέμματος προς τα πράγματα και του γηρασμένου φιλελεύθερου τρόπου οργάνωσης της κοινωνίας. Αυτό απέδειξαν περίτρανα οι εκλογές του περασμένου Σεπτεμβρίου, στις οποίες παρόλη τη δαμόκλειο σπάθη της μη συμπλήρωσης από το πρώτο κόμμα ευρείας αυτοδυναμίας, ο πολίτης απέδειξε ότι δύσκολα από ΄δω και μετά θα μασήσει το κουτόχορτο που του έδιναν για χαβιάρι τόσα χρόνια. Με τις εξελίξεις που δρομολόγησαν οι εκλογές αυτές στο Π.Α.Σ.Ο.Κ. άρχισε να ξηλώνεται η αριστερή κάλτσα του σάπιου οικοδομήματος και σε λίγο έρχεται και η σειρά και της δεξιάς. Ως όαση στην έρημο εμφανίστηκαν οι ψήφοι που έλαβαν τα μικρότερα κόμματα (πλην του ακραιφνούς ΛΑΟΣ) για το μέλλον του πολιτικού στερεώματος. Το εκπληκτικό ποσοστό των οικολόγων, το ανέλπιστα καλό ποσοστό για τον αναμορφωτή της ελληνικής ευρωσοσιαλιστικής αριστεράς Αλέκο Αλαβάνο και η απίστευτη ανοδική πορεία των σταθερών στις απόψεις τους (σχεδόν ζηλωτών) του Κ.Κ.Ε. Όλα αυτά αν αξιοποιηθούν ως κέρδη πολιτικά θα μπορούμε να προσβλέπουμε σε μία, δύο ή τρεις μεσαίες δυνάμεις με σημαντική παρουσία στο κοινοβούλιο οι οποίες θα μπορούν να κάνουν πραγματικότητα το μότο που εμπνεύστηκε κάποτε ο Κίτσος Τεγόπουλος «στηρίζουμε την αλλαγή-ελέγχουμε την εξουσία».
Φαίνεται λοιπόν το περίπου 35 ετών μόρφωμα να πνέει τα λοίσθια και γηρασμένο να οδεύει προς το φυσικό του θάνατο. Εναπόκειται στους πολίτες οι οποίοι διαμόρφωσαν πολιτική άποψη μετά από την περίοδο που ο διχασμός βρισκόταν στο ζενίθ, να αναδείξουν τις άφθαρτες δυνάμεις, να παραγάγουν πολιτική. Οι νέοι αυτοί έχουν το πλεονέκτημα ότι είναι ως επί το πλείστον μορφωμένοι, δεν κουβαλούν μέσα τους διχαστικά διλήμματα, χειρίζονται άριστα το διαδίκτυο, τους απασχολούν και τους ενώνουν τα πραγματικά προβλήματα του ζοφερού μέλλοντός τους και γενικότερα είναι καθαροί από εμφυλιακά ή μεταεμφυλιακά σύνδρομα. Είμαστε λοιπόν ακριβώς στο μεταίχμιο της στάχτης του μεταπολιτευτικού οικοδομήματος και της γέννησης ενός καινούριου ή απλώς πλησιάζουμε;