Το μαρκετινγκ της πολιτικής ή η πολιτική του μαρκετινγκ;

Το φαινόμενο που κατά κόρον παρατηρείται στη σημερινή πολιτική πραγματικότητα, είτε σε επίπεδο πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης είτε σε επίπεδο κεντρικής πολιτικής σκηνής, είναι η επισταμένη φροντίδα των πολιτικών για την εικόνα τους. Έτσι έχουν αναπτυχθεί κάποιοι νέοι όροι στη σύγχρονη πολιτική επιστήμη όπως το image και το πολιτικό προφίλ. Επίσης έχουν προκύψει και κάποια καινούρια επαγγέλματα όπως του image maker του ανθρώπου δηλαδή που είναι δίπλα στον πολιτικό σε κάθε στιγμή της ιδιωτικής ή της δημόσιας ζωής του και δίνει τις κατευθυντήριες γραμμές για την παραμικρή κίνηση του πολιτικού.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο πολιτικός που δρα κατά τον τρόπο αυτό, να είναι δέσμιος των κανόνων που τίθενται από τον image maker, να μην είναι ελεύθερος σε αποφάσεις και πρωτοβουλίες που εν πάση περιπτώσει θα τον έκαναν να ξεχώριζε από τους άλλους. Έτσι η κανονιστική αυτή συμπεριφορά του, τον μετατρέπει σε σχεδόν άβουλο ον, διότι τα νήματα κινούνται από κάποιον άλλον ο οποίος συνήθως βρίσκεται στο πίσω μέρος της σκηνής και δεν είναι ορατός. Διερευνώντας τα χαρακτηριστικά των ‘ειδικών συνεργατών’ αυτών, δεν μπορεί κάποιος εύκολα να βρει διαφορές με τους αυλοκόλακες των πάλαι ποτέ κραταιών αυτοκρατοριών: Έχουν άποψη επί παντός επιστητού, αμείβονται με παχυλούς μισθούς, έχουν μεγάλη επιρροή στις αποφάσεις του εκάστοτε άρχοντα, δεν φαίνονται σχεδόν ποτέ, ασκούν αυτοί στην ουσία την πολιτική ενώ ο άρχοντας νομίζει ότι αυτός κυβερνά και τώρα τελευταία γράφουν και βιβλία που υβρίζουν και ισοπεδώνουν συλλήβδην υπουργούς και βουλευτές χωρίς να μπορεί να τους απαντήσει κανείς δύσμοιρος πολιτικός.
Η πάλαι ποτέ μάχιμη πολιτική λοιπόν, μετατρέπεται σε προϊόν προς πώληση με ότι αυτό σημαίνει: Διέπεται από όλους τους κανόνες της πώλησης και της αγοράς, όσο πιο εντυπωσιακό είναι εξωτερικά τόσο πιο ευπώλητο είναι, σε όσο καλύτερη βιτρίνα το τοποθετήσεις τόσο ευκολότερα θα βρεις αγοραστή και φυσικά αν στοκαριστεί θα το πουλήσεις με 50% έκπτωση στις πρώτες εκπτώσεις. Το φυσικό επακόλουθο της εξέλιξης αυτής είναι να γίνονται πιο δυσδιάκριτες οι διαχωριστικές γραμμές μεταξύ ιδεολογιών, θεωριών και κομμάτων, γιατί όλοι οι πολιτικοί προσπαθούν να πουλήσουν το ίδιο προϊόν στο συγκεκριμένο αγοραστικό κοινό.
Ο ηπιότερος όρος με τον οποίο μπορεί να χαρακτηριστεί αυτή η κατάσταση είναι η αδικία. Αν παραδεχτούμε ότι η πολιτική ιστορικά εξαρτάται και από την ικανότητα, το ταλέντο ενός πολίτη να διοικεί, να οργανώνει, να αφουγκράζεται το κοινό αίσθημα και εν τέλει να εκφράζει και να εκπροσωπεί το λαό, όλα αυτά-σύμφωνα με όσα συμπεράναμε παραπάνω- καταργούνται. Έτσι προκρίνονται (εκλεγμένοι βέβαια από το λαό) άνθρωποι οι οποίοι πιθανότατα δεν το αξίζουν γιατί παρουσίασαν το προϊόν με φανταχτερό περιτύλιγμα ή μάλλον κάποιος ‘επιστήμονας’ τους το περιτύλιξε με τέχνη. Αυτό βέβαια εξ ορισμού μειώνει δραστικά την πιθανότητα το περιεχόμενο του κουτιού να είναι αξιόλογο, γιατί αν ήταν έτσι θα δινόταν περισσότερη σημασία σ’ αυτό. Το φαινόμενο αυτό επίσης ευνοεί την πρόκριση ανθρώπων με τα περισσότερα χρήματα ή ανθρώπων που κληρονομούν την πολιτική ιδιότητα ως κτήμα, πιστοποιώντας και μάλλον μεγεθύνοντας την υφιστάμενη αδικία.
Συμπερασματικά για να αναλύσουμε και τον τίτλο του άρθρου, όντως στις μέρες μας ανθίζει η επιστήμη του πολιτικού μάρκετινγκ και η πολιτική ασκείται με βάση την ικανοποίηση των αναγκών του ‘καταναλωτή’ πολίτη. Άρα ισχύουν και τα δύο ερωτήματα του τίτλου. Σε ‘μας τους πολίτες έγκειται το να αλλάξουμε το κριτήριο με το οποίο αποφασίζουμε για το ποιον θα ψηφίζουμε κάθε φορά. Με βάση τον λόγο, το περιεχόμενο και την ουσία και όχι με βάση το περιτύλιγμα, τις δημόσιες σχέσεις, την εξωτερική εμφάνιση και τη διαφήμιση.