ΤΡΕΙΣ ΓΕΝΙΕΣ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ

Στη σημερινή Ελλάδα με δεδομένη την κακού τύπου αστικοποίηση που επικρατεί στις δυο μεγαλουπόλεις, όπου ζουν οι μισοί κάτοικοι της χώρας, αποτελεί πραγματικά πρόκληση για έναν νέο άνθρωπο, ίσως ζευγάρι, να ζήσει στην επαρχία. Νέοι άνθρωποι με όρεξη για δουλειά, με διάθεση για ζωή και δημιουργία, με προσόντα εξαργυρωμένα με μια αξιοπρεπή θέση εργασίας έχουν όλες τις προοπτικές για μια διαβίωση με πολύ περισσότερο ελεύθερο χρόνο από τις αστικές συνθήκες και γενικότερα για μια πολυπαραγοντική ποιότητα ζωής.
Η ποιότητα της ζωής στην ελληνική επαρχία είναι συνάρτηση του περισσότερου όπως προαναφέρθηκε ελεύθερου χρόνου, των σχεδόν μηδενικών- εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων- κυκλοφοριακών προβλημάτων, της μειωμένης χρήσης αυτοκινήτου, του εύκολου παρκαρίσματος, του φτηνότερου κόστους ζωής (δεν τιμολογούνται όλα τα αγαθά γιατί είναι κοντά οι πηγές παραγωγής), της σχεδόν μηδενικής ρύπανσης του περιβάλλοντος, της ευκολότερης προσέγγισης της φύσης πράγμα που διευκολύνει την πνευματική και σωματική ισορροπία.
Σήμερα αξιόλογοι άνθρωποι ζουν μόνιμα στην επαρχία και απολαμβάνουν όλα τα παραπάνω, ενώ ταυτόχρονα διακρίνονται στους τομείς της δραστηριότητάς τους ορισμένες φορές και σε πανελλαδικό επίπεδο. Έτσι λοιπόν δεν ισχύει ο κανόνας ότι θάβεται όποιος ζει στην επαρχία και ότι για να διακριθείς στον τομέα σου θα πρέπει να ζεις κοντά στα ‘κέντρα των αποφάσεων’.
Ο νέος άνθρωπος με ανοιχτούς ορίζοντες, εμπειρίες και παραστάσεις που γυρνάει να ζήσει στην επαρχία αντιμετωπίζει όμως και κάποια φαινόμενα τα οποία τον ξενίζουν. Κι εκτός από τις περίεργες αντιλήψεις του κόσμου για τα πράγματα, από τις ‘κλειστές’ κοινωνίες των ανθρώπων, από τον ‘κοινωνικό σχολιασμό’ των πάντων αντιμετωπίζει ένα φαινόμενο με το οποίο θα ασχοληθεί σήμερα το άρθρο, το φαινόμενο των τριών γενεών μέσα στο ίδιο σπίτι. Συμβαίνει πιο συχνά στα χωριά αλλά παρατηρείται και στις μικρές κωμοπόλεις. Είναι φαινόμενο που έχει τις ρίζες του στα βάθη της δημιουργίας της ελληνικής οικογένειας, στην οποία εξαιτίας της οικονομικής ανέχειας των δυο προηγούμενων αιώνων αλλά και της τήρησης με ευλάβεια της πατρογονικής εστίας τα παιδιά έμεναν στο ίδιο σπίτι με τους γονείς τους και εκεί δημιουργούσαν την οικογένειά τους, γεννούσαν τα παιδιά τους και διαβιούσαν. Το φαινόμενο σε καμία περίπτωση δεν συνέβαινε στην Ευρώπη του μεσαίωνα και ύστερα.
Χρησιμοποιήθηκε παρελθοντικός χρόνος για να περιγραφεί το όλο ζήτημα, όμως αυτό συνεχίζει να υφίσταται στην ελληνική επαρχία. Την εποχή που το φαινόμενο στην Ελλάδα υποχωρούσε ήρθε η χειραφέτηση της γυναίκας και η έξοδός της από το σπίτι για εργασία ακόμη και στην επαρχία οπότε η συγκατοίκηση με τους παππούδες βόλεψε τους νέους.
Η πραγματικότητα αυτή αυξάνει την παθογένεια της κοινωνίας στα χωριά και τις μικρές πόλεις της χώρας μας και αποτελεί τροχοπέδη για την κοινωνικότητα, την ελευθερία κινήσεων και σκέψεων των νεότερων γενεών λόγω της παρουσίας των παλαιότερων στον ίδιο χώρο. Δημιουργεί στεγανά στον τρόπο αντιμετώπισης της έννοιας ιδιοκτησία και φτάνουμε στο αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που κανονικά ορίζει η συγκατοίκηση των τριών γενεών. Δηλαδή από την επιδιωκόμενη ομόνοια φτάνουμε στη διχόνοια, τη μικροψυχία, τη διάλυση της οικογένειας. Η μικροψυχία όμως γίνεται κύριο γνώρισμα του χαρακτήρα και εξαιτίας της πλήρους αναγνωρισιμότητας προσώπων και πραγμάτων της μικρής κοινωνίας ο ‘κοινωνικός’ σχολιασμός και τα στραβά βλέμματα γίνονται καθημερινότητα.
Αυτή η πλευρά του χαρακτήρα των τοπικών κοινωνιών της ελληνικής επαρχίας, την βυθίζει ιστορικά στα βάθη των αιώνων της σκλαβιάς και γεωγραφικά στα βάθη της ανατολίας. Η απεμπλοκή από την κατάσταση αυτή φαντάζει πάρα πολύ δύσκολη γιατί είναι βολική αλλά και απαραίτητη για να σπάσουν στεγανά στην αντιμετώπιση των πραγμάτων και να εκσυγχρονιστεί η κατά τα άλλα ειδυλλιακή ελληνική επαρχία.