Τρίτη 13 Σεπτεμβρίου 2011

φιλανθρωπία






Πάει πολύς καιρός που είχα την επιθυμία να ασχοληθώ στο ιστολόγιο, με το αμφιλεγόμενο όσο και αμφίσημο ζήτημα της φιλανθρωπίας, τόσο στο διηνεκές των ιστορικών χρόνων όσο και στη σύγχρονη εποχή, στην οποία χρησιμοποιείται όσο ποτέ άλλοτε ως δούρειος ίππος άψογα ρυθμισμένος για να εξυπηρετεί άλλου είδους συμφέροντα.
Έχοντάς πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού μου το ζήτημα αυτό έπεσε στα χέρια μου ένα βιβλίο με τίτλο "η όγδοη μέρα" του Αμερικανού Θόρντον Γουάϊλντερ, όπου σε μια σελίδα του δίδεται ένας καταπληκτικός όσο και πρωτότυπος ορισμός της φιλανθρωπίας και γίνεται μια πραγματικά καταπληκτική αναφορά, την οποία θα παραθέσω αυτούσια και άνευ σχολιασμού για να μην αλλοιωθεί καθόλου η γνησιότητα του κειμένου. Παρεμπιπτόντως ο διάλογος λαμβάνει χώρα στο Σικάγο του 1905. Οι συσχετισμοί είναι στην ευχέρεια του κάθε αναγνώστη:

"Άκουσέ με: η φιλανθρωπία στέκεται σαν οδόφραγμα μπροστά στο μονοπάτι της κοινωνικής δικαιοσύνης. Η φιλανθρωπία μοιάζει με μολυσμένη βροχή που πέφτεια απ' τον Παράδεισο, μολύνει αυτόν που δίνει κι αυτόν που παίρνει.
-Τί θες να πεις;
-Πήγες στο τσίρκο την περασμένη εβδομάδα, έτσι δεν είναι; Λοιπόν, πήγαινε ξανά. Ζήτα από τους φύλακες να σ' αφήσουν να μπεις στα κλουβιά των λιονταριών την ώρα που τα ταίζουν. Τώρα, όταν το λιοντάρι αρπάξει εκείνο το τεράστιο κομμάτι από κρέας αλόγου ανάμεσα στα δόντια του, εσύ προσπάθησε να το βγάλεις και να του το πάρεις. Μπορείς να το κάνεις. Ναι βέβαια και μπορείς, όμως πρέπει πρώτα να ΣΚΟΤΩΣΕΙΣ. Η ίδια εικόνα περιγράφει τον πλούσιο άνθρωπο και την περιουσία του. Δεν υπήρξε ποτέ πλούσιος άνθρωπος που να δώρισε έστω και μια δεκάρα αν μπορούσε να τη χρησιμοποιήσει κάπου. Ποτέ δεν υπήρξε ούτε και θα υπάρξει. Μόλις ξεπεράσουν το όριο των λίγων χρημάτων, οι πλούσιοι αισθάνονται ότι είναι εύλογο να βγάλουν πολύ περισσότερα. Οι αράχνες βγάζουν από τα σπλάχνα τους τόσο μετάξι και ξαναφτιάχνουν περισσότερο και ακόμη περισσότερο. Τίποτε δεν μπορεί να τους σταματήσει. Τα σπίτια τους είναι ασφυκτικά γεμάτα απ' αυτό. Οι τράπεζες ασφυκτιούν κι εκείνες απ' αυτό το οποίο μάλιστα δεν βγαίνει μέσα από τα δικά τους σπλάχνα, πρέπει άλλων τα σπλάχνα να πεταχτούν έξω, άλλων τα πνευμόνια και τα μάτια να υποφέρουν. Τα λιγοστά κέρματα που πέφτουναπό τα πλούσια τραπέζια τους αρκούν για να χτίσουν εκκλησίες και βιβλιοθήκες, έτσι δεν είναι; Εκκλησίες! Εκεί φυλάσσεται το φάρμακο που καταπραύνει τον πόνο όλου του κόσμου. Δεν υπάρχει δεσμός στενότερος από αυτόν του τραπεζίτη με τον επίσκοπο. Οι φτωχοί πρέπει να αναπαύονται ευχαριστημένοι σ' εκείνη την κατάσταση που ο Θεόςέχει φροντίσει να τους τοπόθετήσει, γιατί την θεωρεί πιο κατάλληλη γι' αυτούς. Είναι το θέλημα του Θεού που δουλεύουν μια ζωή ολόκληρη πάνω από μια ραπτομηχανή ή μέσα σ' ένα ορυχείο. Κατάλαβέ το! Η κλοπή είναι υποχρέωση των φτωχών. Πάνω από την πόλη του Σικάγο αιωρείται ένα σύννεφο φουσκωμένο απ' το δηλητήριο. Όλοι μπορούν να το δουν. Έχει γίνει τεράστιο επειδή τρέφεται από την άνιση κατανομή του πλούτου. Δηλητηριάζει ακόμη και το μωρό στην κούνια του. Βρομίζει τα σπίτια με τη σκόνη του. Η περιουσία μπορεί να σπαταλιέται χωρίς να χάνειόύτε ένα μόριο του ιερού της χαρακτήρα - της θρησκευτικής υπόληψης. Όλος ο κόσμος βρίσκεται πάνω σε μια φιάλη γκαζιού που έχει διαρροή. Το ψέμα του πλούτου έχει παρατραβήξει πια......."

Αφιερωμένο με αγάπη στους νεόκοπους........

1 σχόλιο:

nahna είπε...

Πρόκειται για πολύ μεγάλο θέμα αυτό της "φιλανθρωπίας"... Κι αν ο Γουάιλντερ εδώ το προσεγγίζει έστω ποιητικά σε μέσο- και μάκρο- επίπεδο, υπάρχουν άλλα τόσα να πεις σε μίκρο- επίπεδο και για τις δυο πλευρές.