Σάββατο 23 Μαΐου 2009

ΕΚΦΥΛΙΣΜΕΝΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ
















Ο 20ος αιώνας ούτως ή άλλως είναι γνωστός για την ισοπεδωτική επίδρασή του πάνω σε διάφορους θεσμούς, αξίες και δομές οι οποίες άντεξαν στη διάρκεια πολλών αιώνων και ως ένα σημείο χαρακτήρισαν την ελληνική φυλή και κατ’ επέκτασιν το ελληνικό έθνος. Το μεγαλύτερο κακό συνέβη κατά το δεύτερο μισό του αιώνα μετά δηλαδή από τον εμφύλιο πόλεμο, διάστημα κατά το οποίο και στο όνομα της γρήγορης «επούλωσης» των πληγών και του βιαστικού εκσυγχρονισμού της Ελλάδας, πραγματοποιήθηκαν εγκλήματα και ισοπεδωτικές αναδιαρθρώσεις -προς το ρηχότερο- σε όλους τους θεσμούς.
Τα απτά αποτελέσματα της παραπάνω διαπίστωσης ήταν η μαζική αστικοποίηση χωρίς μέτρο του πληθυσμού, η ανεξέλεγκτη αντιπαροχή και η καταστροφή τους φυσικού κάλλους των πόλεων, η εγκατάλειψη της επαρχίας με συνέπεια ιστορικά χωριά της ηπειρωτικής Ελλάδας να αφήνονται στο έλεος πλιατσικολόγων, η ξενομανία, οι αλά Λας Βέγκας νέον επιγραφές, η ηθική κατάπτωση, η επικράτηση του κακέκτυπου της λαϊκής μουσικής ένα μίγμα αραβικών ισραηλινών και ινδικών ήχων με εύκολη μουσική αισχίστου είδους.
Στο πλαίσιο της πραγματικότητας αυτής παρατηρείται έντονο το φαινόμενο της εκφύλισης της δημοτικής ή καλύτερα της παραδοσιακής μουσικής των Ελλήνων. Η εκφύλιση αυτή παρουσίασε στη διάρκεια όλης αυτής της τελευταίας πεντηκονταετίας κορυφώσεις ανάλογα με το είδος της παραδοσιακής μουσικής και ήταν σε άμεση εξάρτηση από την εμφάνιση και καταξίωση κάποιων καλλιτεχνών οι οποίοι εισήγαγαν νεωτερισμούς στη παραδοσιακή μουσική συνήθως προς το ρηχότερο.
Αυτό που σήμερα ονομάζουμε δημοτική ή ελληνική παραδοσιακή μουσική έχει διάφορες εκφάνσεις: Την κλασσική δημοτική μουσική της Ρούμελης και του Μοριά, το ηπειρώτικο τραγούδι, το νησιώτικο τραγούδι, το θρακιώτικο τραγούδι, το ποντιακό και το κρητικό τραγούδι. Η δημοτική λοιπόν ή παραδοσιακή ελληνική μουσική αποτελεί σύμφωνα με τον ορισμό του Λίνου Πολίτη ένα λογοτεχνικό είδος γιατί αντλεί υλικό από την προφορική λογοτεχνική παράδοση που αναπτύχθηκε στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και της Μικράς Ασίας κατά τη διάρκεια κυρίως των δέκα τελευταίων αιώνων. Το χαρακτηριστικό της είναι ότι αποτελεί τον ενωτικό κρίκο μεταξύ της αρχαίας και της νεώτερης Ελλάδας σώζοντας ήθη, έθιμα, παραδόσεις, συνθήκες διαβίωσης άλλων εποχών, πολιτισμούς ολόκληρους περιγράφοντάς με γλαφυρούς στίχους την καθημερινότητα των Ελλήνων όλων των εποχών. Το κάθε είδος από τα παραπάνω αναφερθέντα στο πέρασμα των αιώνων ανέπτυξε μια συγκεκριμένη μορφολογία μουσικής, χρησιμοποίησε συγκεκριμένα όργανα για την απόδοση των μουσικών αυτών και έτσι απέκτησε μια χαρακτηριστική μορφή και ένα στυλ μοναδικό το οποίο πέρασε με το διάβα των αιώνων στο γονίδιο της φυλής που αντιπροσώπευε και έγινε αναπόσπαστο κομμάτι του πολιτισμού του των ανθρώπων οι οποίοι μετά τη βίαιη ανακατάταξη της μικρασιατικής καταστροφής έμελλε να ζήσουν όλοι μαζί στο σημερινό Ελλαδικό χώρο.
Αυτήν λοιπόν τη διεργασία των αιώνων ήρθε να διαταράξει η «καινοτομία» της μουσικής τα τελευταία 50 χρόνια. Έτσι εμφανίζονται μουσικοί καινοτόμοι οι οποίοι εισάγουν νεωτερισμούς στο παραδοσιακό τραγούδι εισάγουν δηλαδή ηλεκτρικό ήχο στο ηπειρώτικο, εισάγουν συνθεσάιζερ και αρμόνιο στο ποντιακό, ηλεκτρικό βιολί στο νησιώτικο, και υβριστικούς στίχους συνοδευόμενους από παραδοσιακή μουσική στο κρητικό τραγούδι. Το παραδοσιακό τραγούδι όδευσε με ευκολία προς τις πίστες όπου έγινε ρυθμός για να χορεύουν οι λικνιζόμενες νεαρές τσιφτετέλι και οι μάγκες νεαροί ζειμπέκικο.
Οάσεις βέβαια μέσα στην έρημο υπάρχουν πάντα, άνθρωποι σοβαροί οι οποίοι οργανώνουν κοιτίδες διδαχής παραδοσιακών τραγουδιών και χορών της κάθε φυλής σεβόμενοι την παράδοση καινοτομώντας όπως πρέπει με βάση το ύφος και το στυλ της εκάστοτε μουσικής. Ας ελπίσουμε να επικρατήσουν αυτοί οι οποίοι πληθαίνουν τώρα τελευταία, όπως πληθαίνουν και οι νέοι άνθρωποι που ακολουθούν την παράδοση.
Ας μην ξεχνάμε ότι τα τραγούδια αυτά μας συνδέουν με τον παρελθόν μας στο βάθος των αιώνων και ότι η άρρηκτη σχέση και η συγγένεια των διαφόρων εκφάνσεων της παραδοσιακής μουσικής, αποτελεί απόδειξη της κοινής καταγωγής όλων των σημερινών ελλήνων ή έστω της αρμονικής συμβίωσης στον ίδιο γεωγραφικό χώρο στο διηνεκές των αιώνων κάτι που τονίζει και ο μεγάλος Παλαμάς στο ποίημα Ανατολή:

Γιαννιώτικα, σμυρνιώτικα, πολίτικα,μακρόσυρτα τραγούδια ανατολίτικα,λυπητερά,πώς η ψυχή μου σέρνεται μαζί σας!Eίναι χυμένη από τη μουσική σαςκαι πάει με τα δικά σας τα φτερά

Σας γέννησε και μέσα σας μιλάεικαι βογγάει και βαριά μοσκοβολάειμια μάννα· καίει το λάγνο της φιλί,κ' είναι της Mοίρας λάτρισσα και τρέμει,ψυχή όλη σάρκα, σκλάβα σε χαρέμι,η λαγγεμένη Aνατολή.

Δεν υπάρχουν σχόλια: