ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ ΜΕΡΟΣ Β'

Νίκος Ε. Καραγιαννακίδης – Παναγιώτης Ε. Αμπεριάδης


Τυπολογία ατομικών μετακινήσεων και πρωτοβουλιών φυγής από τη βουλγαρική ζώνη κατοχής στην Ανατολική Μακεδονία, 1941-44.

Θα ακολουθήσει αναφορά στους τρόπους φυγής:
Από αυτούς που προσπαθούσαν να αποφύγουν να γίνουν «ντουρντουβάκια», όσον αφορά τουλάχιστον την παρέα των επτά νέων που προαναφέρθηκε, ο μεγαλύτερος σε ηλικία βρήκε τον τρόπο: Φύγαμε παραμονή του Σταυρού, 13 Σεπτεμβρίου του 1941, με ένα καράβι που κουβαλούσε ξυλεία και σάλπαρε από την Καβάλα με προορισμό τη Θεσσαλονίκη. Φορτωμένοι από ένα καδρόνι ο καθένας, με τη βοήθεια του Βούλγαρου σκοπού που έκανε τα «στραβά μάτια», μπήκαμε στα αμπάρια λαθραίοι μαζί με πλήθος άλλων Καβαλιωτών με προορισμό τη Θεσσαλονίκη. Το καράβι λόγω θαλασσοταραχής βγήκε στα Νέα Μουδανιά και οι επτά μας για να μην ρισκάρουμε άλλο με την παραμονή μας στο καράβι, κατεβήκαμε εκεί και περπατώντας φτάσαμε στη Θεσσαλονίκη.
Ο νεαρός γεωπόνος θυμάται: Κάποια μέρα ήλθαν και στο χωριό οι Βούλγαροι. Επιτάξανε το σπίτι (καινούργιο τότε) του μπακάλη Θανάση Παπαθανασίου στην πλατεία όπου και εγκατέστησαν το δημαρχείο τους, το Κμέστβο . Δεν απαγόρευσαν αμέσως την νυχτερινή κυκλοφορία αλλά απαγόρευσαν την έξοδο από το χωριό χωρίς άδεια, ξήλωσαν όλες τις Ελληνικές ταμπέλες αντικαθιστώντας τις με Βουλγάρικες, διέταξαν να έχουμε όλοι την τρίχρωμή τους σημαία και άρχισαν σιγά-σιγά να εγκαθιστούν τον δικό τους τρόπο διοίκησης. Έβγαλα τον Ιούλιο άδεια από το Κμέστβο για την Καβάλα και την άλλη μέρα το ’κοψα με τα πόδια. Επειδή είχα άδεια δεν φοβόμουν να περάσω μέσα από το Πράβι. Πέρασα λοιπόν, έφτασα στην Καβάλα χωρίς κανένα απρόοπτο και ήλθα σε επαφή με κάποιον μεσάζοντα (πάντα φυτρώνουν τέτοιοι σε τέτοιες καταστάσεις) ο οποίος διευκόλυνε, με τη γνώση της γλώσσας, όσους ήθελαν να ταξιδέψουν εκτός της ζώνης κατοχής των Βουλγάρων. Έβγαλα και του έδωσα δύο φωτογραφίες μου και 125 λέβα για την αμοιβή του (αρκετά λεφτά για την εποχή) και με την υπόσχεση ότι σε δύο μέρες θα έχω την άδεια πήρα το δρόμο της επιστροφής, Γύρισα κατά το βραδάκι (56 χιλιόμετρα σε μια μέρα χώρια το τρέξιμο μέσα στην Καβάλα) κουβαλώντας μάλιστα μια μπουρλιά (αρμαθιά) ψάρια τα οποία αγόρασα φρέσκα στην Καβάλα και τα έφτασα μισοβρώμικα στο Παληοχώρι. Ήταν αρκετή η ζέστη. Τέλη Ιουλίου βλέπετε.
Φύγαμε την άλλη μέρα το πρωί με ένα επιβατικό τραίνο. Οι μηχανές, τα βαγόνια και όλο το τροχαίο υλικό ήταν των ΣΕΚ (Σιδηρόδρομοι Ελληνικού Κράτους) που είχαν περιέλθει στις αρχές κατοχής. Το προσωπικό ήταν Βούλγαροι σιδηροδρομικοί.
Το ταξίδι ήταν σχετικά άνετο. Δεν διέφερε σε τίποτε από τα προηγούμενα που είχα κάνει στην ίδια γραμμή. Οι επιβάτες ήταν σχετικά λίγοι, οι πιο πολλοί Έλληνες που πήγαιναν στη Θεσσαλονίκη αλλά και μερικοί Βούλγαροι για τις μικρές διαδρομές. Περάσαμε αρκετούς σταθμούς και φτάσαμε στον Στρυμόνα. Η σιδηροδρομική γέφυρα ήταν ανατιναγμένη και θάπρεπε ν' αλλάξουμε τραίνο. Θα περνούσαμε τη γκρεμισμένη γέφυρα με τα πόδια πατώντας πάνω στα μισοβυθισμένα στο νερό σίδερά της, κουβαλώντας στους ώμους τα μπαγκάζια μας. Για μένα, βέβαια, ήταν εύκολο γιατί δεν είχα παρά ελάχιστα πράγματα μαζί μου. Νομίζω πως εκεί άφησα και ότι υπόλοιπο ψωμί μου είχε απομείνει (πολύ χαζή ενέργεια όπως φάνηκε αργότερα).
Φτάσαμε απέναντι και καθίσαμε γύρω από τη γραμμή περιμένοντας το τρένο. Εγώ απορούσα που δεν έβλεπα Έλληνες στρατιώτες ή χωροφύλακες αφού εκεί (νόμιζα πως) ήταν τα νέα σύνορα. Ρώτησα τους συνταξιδιώτες μου εκφράζοντας την απορία μου. Με πληροφόρησαν πως ακόμη βρισκόμασταν σε Βουλγαροκρατούμενο έδαφος και πως τα σύνορα ήταν 2-3 σταθμούς παραπέρα.
Περιμένοντας το τρένο, που αργούσε, σκέφτηκα να κάνω ένα περίπατο στα γύρω. Προχώρησα σε ένα δασάκι και βρέθηκα μπροστά σε μερικούς τάφους Ελλήνων στρατιωτών που είχαν σκοτωθεί στις πρόσφατες μάχες του Μπέλες που υψωνόταν δίπλα μας. Τους είχαν θάψει οι Γερμανοί, όπως είχαν θάψει και τους δικούς τους εκεί κοντά.
Κάποτε έφτασε το τρένο, επιβιβαστήκαμε και συνεχίσαμε το ταξίδι. Η αμαξοστοιχία ήταν τώρα επανδρωμένη με Έλληνες σιδηροδρομικούς, μια και θα πηγαίναμε στη Θεσσαλονίκη. Ωστόσο υπήρχαν και Βούλγαροι χωροφύλακες που θα έκαναν τον έλεγχο των αδειών μας διέλευσης. Περάσαμε τους σταθμούς του Σιδηροκάστρου, των Ποροΐων, της Ροδόπολης, (ίσως και της Βυρώνειας, δεν θυμούμαι καλά τη σειρά) και …επιτέλους, μετά τον έλεγχο, φτάσαμε στις Μουριές τον πρώτο σταθμό υπό Ελληνική διοίκηση. Όταν είδα τους πρώτους Έλληνες χωροφύλακες μου ήρθε να τους αγκαλιάσω και να τους φιλήσω. (Εγώ που δεν τους είχα και σε πολλή συμπάθεια στο παρελθόν ούτε και αργότερα, βέβαια). Κατέβηκα και πήρα κάτι για φαγητό και μια Ελληνική (Ελληνόγλωσση δηλ.) εφημερίδα. Διάβασα τα νέα της Ελλάδας για πρώτη φορά ύστερα από τέσσερες μήνες. Θυμούμαι, ανάμεσα στα άλλα που διάβασα, πως εκείνες τις μέρες αποφυλακίστηκε η «κακούργα πεθερά», η Κάστρου, που μαζί με την κόρη της και τον ανιψιό της είχαν δολοφονήσει και τεμαχίσει, πριν από 8-10 χρόνια περίπου, τον γαμπρό της τον Αθανασόπουλο και είχαν γίνει οι ηρωίδες του τραγουδιού « καημένε Αθανασόπουλε τι σού ’μελλε να πάθεις».

Πώς, όμως, εξασφάλισαν την επιβίωσή τους στην προσφυγιά οι φυγάδες;
Ξεκινάμε από την Πτολεμαΐδα του1941. Παραθέτουμε τη μαρτυρία του 20χρονου γεωπόνου:
Οι πρόσφυγες από την Αν. Μακεδονία και Θράκη είχαμε γίνει πια πολλοί, ιδίως μετά τις σφαγές του Σεπτέμβρη του ’41 στο Δοξάτο και Δράμα καθώς και τους αυστηρούς περιορισμούς και τις επιστρατεύσεις που είχαν επιβάλλει οι Βούλγαροι, η φυγή πολλών Ελλήνων είχε πάρει μορφή εξόδου (πράγμα που επιθυμούσαν, βέβαια οι «καταχτητές» αυτοί). Οργανωθήκαμε λοιπόν, οι πρόσφυγες, σε συλλόγους για την διεκδίκηση και τη διαχείριση των οποιωνδήποτε παροχών μας έδινε λίγο πού το κράτος. (Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο μας μοίρασαν, αργότερα, και χωράφια από τα διαθέσιμα κοινόχρηστα για να μπορούμε να αυτοσυντηρούμεθα καλλιεργώντας τα).
Άλλοι φυγάδες βρήκαν εργασία στον ιδιωτικό τομέα ή στο Κράτος της γερμανοκρατούμενης «Ελληνικής Πολιτείας».
Ο νεαρός γεωπόνος διορίστηκε στο Υπουργείο Γεωργίας –όταν ο Βορειοελλαδίτης Σωτήριος Γκοτζαμάνης ορίστηκε Υπουργός Οικονομικών: Στα τέλη του 1942 είχε αλλάξει (αν θυμούμαι καλά) και η κεντρική κυβέρνηση. Είχε αναλάβει ο Λογοθετόπουλος και…σπάνιο φαινόμενο για τα Ελληνικά πολιτικά δεδομένα εκείνων των δεκαετιών, μπήκε σε αυτήν κι ένας Μακεδόνας πολιτικός ο Γκοτζαμάνης (καταγόταν νομίζω από τα Γιαννιτσά). Οπωσδήποτε, ο Γκοτζαμάνης μπορεί να μη κατάφερε να διορθώσει τα οικονομικά μας, αλλά ωστόσο δεν άφησε κανέναν Μακεδόνα απόφοιτο γυμνασίου αδιόριστο. Μπήκαν τότε στα διάφορα υπουργεία αλλά κυρίως στο Οικονομικών ένα σωρό νέοι και γέμισε μ’ αυτούς τις εφορίες και τα δημόσια ταμεία. Μπορεί, βέβαια, οι διορισμοί αυτοί να μη σήμαιναν και πολλά πράγματα με τους τότε γελοίους μισθούς που έδινε το κράτος, αλλ’ ωστόσο αυτό ήταν η αρχή για να πάψει να είναι η Μακεδονία φέουδο και αποικία της παλιοελλαδίτικης γραφειοκρατίας και πολιτικής.
Και συνεχίζει, αναφερόμενος στο καλοκαίρι του 1942: Οι Βούλγαροι δεν ανέχονταν, όπως φαίνεται, να υπάρχουν πολλοί νέοι στην ίδια οικογένεια και φρόντιζαν να τους… αραιώνουν κατά κάποιο τρόπο. Έτσι δυο μου αδέλφια, ο Ξενοφών και ο Δημητρός, ειδοποιήθηκαν από τον Απόστολο Παπαγεωργίου (δούλευε στο γραφείο της Κοινότητας) ότι έναν από τους δυο σκόπευαν οι Βούλγαροι να τον «επιστρατεύσουν». Αναγκάστηκε λοιπόν ο ένας, ο Ξενοφών να το σκάσει ερχόμενος στην κατεχόμενη Ελλάδα. Κατέβηκε στην Καβάλα βρήκε ένα βαρκάρη που έβγαζε λαθραία πρόσφυγες και με τη βάρκα του πέρασε αυτόν και την περιστασιακή παρέα του στην Ολυμπιάδα της Χαλκιδικής. Από την Ολυμπιάδα το πήραν με τα πόδια και χρησιμοποιώντας και το τρενάκι Σταυρού-Λαγκαδά έφτασαν στη Θεσσαλονίκη και από κει στην Πτολεμαΐδα.
Κάποιοι από τους πληροφορητές μας εγκαταστάθηκαν στην περιοχή Κιλκίς όπου βρίσκουν δουλειά και κάποιοι άλλοι σε αυτήν της Ημαθίας. Μετά από σκληρή δουλειά και μετακινήσεις στην ευρύτερη περιοχή, βρήκαν εργασία σε καταναγκαστικά έργα στη θέση άλλων (ντόπιων). Έγιναν στη συνέχεια εργάτες γης ή «υποτακτικοί» (παιδιά για δουλειές), φιλοξενούμενοι σε αποθήκες. Αμοιβή η τροφή τους και σε κάποιες περιπτώσεις σε είδος (καλαμπόκι), το οποίο πουλούσαν.
Μια από τις πτυχές της δραστηριότητας των φυγάδων ήταν η ένταξη σε αντιστασιακές οργανώσεις:
Στη Σκιάθο οι πληροφορητές μας ανέπτυξαν αντιστασιακή δράση –αρχικά δημιουργώντας μια μικρή ομάδα που έγραφε συνθήματα και κατέθετε στεφάνια στο ηρώο και τα αγάλματα του νησιού και τελικά εντάχθηκαν στο ΕΑΜ και την ΕΠΟΝ. Στη Σκιάθο κατέφυγε και ένας δάσκαλος από την Καβάλα, καθώς και μια Εβραία από τη Δράμα. Η τελευταία εντάχθηκε στο ΕΑΜ, πέρασε στα βουνά της Μαγνησίας κι έτσι απέφυγε την τραγική μοίρα των υπόλοιπων Εβραίων της Ανατολικής Μακεδονίας, όσων τουλάχιστον δεν είχαν την τύχη και ταυτόχρονα την ατυχία να ενταχθούν στα Τάγματα Εργασίας για τα οποία μόλις ακούσαμε.
Μερικοί από τους πληροφορητές μας συναντώνται τον Ιούνιο του 1943 με το Νίκο Χατζηνικολάου (είναι ο γνωστός πια –μετά από την έκδοση των αγωνιστικών του απομνημονευμάτων από τον ΕΛΑΣ και το ΔΣΕ- καπετάν Μαύρος) και τον Τζώρτζη Βασιλειάδη. Οργανωμένοι στο ΚΚΕ, σε συνεννόηση με σύνδεσμο στη Θεσσαλονίκη, κατέβηκαν για να στρατολογήσουν πολεμιστές στον ΕΛΑΣ, με στόχο την αντίσταση στην επαρχία Νέστου. Πείθουν τους νέους και ξεκινούν για το Παγγαίο, όπου φτάνουν 13 Ιουνίου 1943. Εκεί οι πληροφορητές μας αντικρίζουν τους δικούς τους μετά από δύο σχεδόν χρόνια και κατευθείαν οδεύουν για το βουνό για να ξεκινήσουν την αντίσταση.
Αντίθετα, κάποιοι πληροφορητές μας που δεν εγκατέλειψαν τη γερμανική ζώνη κατοχής εντάχθηκαν στον ΕΛΑΣ ή στην Επιμελητεία του Αντάρτη, δηλαδή την υπηρεσία Εφοδιασμού του ΕΛΑΣ.
Οι Έλληνες εργάτες στη Γερμανία απασχολήθηκαν σε μεγάλο βαθμό σε εργοστάσια πολεμικού υλικού. Οι συνθήκες ζωής ποίκιλαν, αφού άλλοτε σιτίζονταν κανονικά και άλλοτε πένονταν. Όπως χαρακτηριστικά θυμάται ένας από αυτούς, «στη Νυρεμβέργη δεν ήξερα αν έπρεπε να χαρώ για τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς ή να λυπηθώ». Άλλος θυμάται πως τα τέσσερα χρόνια που έμεινε εκεί, ζούσε και δούλευε στη Βρέμη σε εργοστάσιο κατασκευής υπερσύγχρονων για την εποχή πολεμικών αεροσκαφών. Όλοι καταθέτουν πως έστελναν συχνά επιταγές σε Μάρκα (μέχρι 100 τη φορά, αφού τόσα επιτρεπόταν για κάθε αποστολή). Δεν έφταναν όμως όλες στα χέρια των συζύγων τους, επειδή τις περισσότερες τις κρατούσαν οι Βούλγαροι ενδιάμεσοι, ελεγκτές της αλληλογραφίας.
Εδώ θα γίνει μια σύντομη, ενδεικτική αναφορά στη γνώμη που είχαν και κάποτε εξέφραζαν σχετικά με τους φυγάδες όσοι έμειναν στη βουλγαρική ζώνη κατοχής.
· Όσον αφορά τους εργάτες στη Γερμανία, σημειώθηκαν κρούσματα κουτσομπολιού (στην Καβάλα, αυτό προκύπτει από αλληλογραφία εργάτη στο Γκοτμάντιγκεν)
· Σχετικά δε με τους πρόσφυγες από την βουλγαροκρατούμενη Ελλάδα στην «Ελληνική Πολιτεία», υπήρξαν εκφράσεις και συμπεριφορές δυσαρέσκειας από τους ντόπιους εις βάρος τους, επειδή θεωρούσαν ότι συνεργαζόταν και βοηθούσαν τους Γερμανούς. «Τι να έκανα, να γινόμουν Ταγματασφαλίτης ή να πέθαινα από πείνα;», απαντά ένας πληροφορητής.
Θα κλείσουμε με την επιστροφή των φυγάδων.
Αυτή έγινε σε διαφορετικές χρονικές στιγμές:
1. Όσοι ενεπλάκησαν στην Αντίσταση επέστρεψαν είτε τον Ιούνιο του 1943, για να ενισχύσουν την ανάπτυξη του ΕΛΑΣ στην περιοχή είτε μετά το Σεπτέμβριο του 1944, όταν η περιοχή απελευθερώθηκε από τους Βουλγάρους. Κάποιοι επέστρεψαν μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας (Φεβρουάριος 1945), όταν στην περιοχή επανήλθαν –μετά τα Δεκεμβριανά της Αθήνας και το τέλος της βραχύβιας ΕΑΜοκρατίας (της γνωστής «Λαϊκής Αυτοδιοίκησης») στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη- οι κρατικές αρχές που προσέκειντο στην κυβέρνηση της Αθήνας.
2. Όσον αφορά τους εργάτες από τη Γερμανία, αυτοί επέστρεψαν μετά τη συνθηκολόγηση (Μάιος 1945)
Πολλοί κάτοικοι του χωριού Ξεριά στο Νέστο, ακόμη και τα παιδιά του Τζουμαϊτίδη θυμούνται την επιστροφή του Διονύση στον Ξεριά την άνοιξη του 1945 όπου στήθηκε και σχετική γιορτή υποδοχής

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ ΜΕΡΟΣ Α'

Νίκος Ε. Καραγιαννακίδης – Παναγιώτης Ε. Αμπεριάδης

Τυπολογία ατομικών μετακινήσεων και πρωτοβουλιών φυγής από τη βουλγαρική ζώνη κατοχής στην Ανατολική Μακεδονία, 1941-44

Μετά την κατάληψη της Ελλάδας από τον Άξονα, η χώρα διαιρέθηκε σε τρεις ζώνες κατοχής. Η Βουλγαρία πήρε την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (εκτός από μια λωρίδα του νομού Έβρου στα ελληνοτουρκικά σύνορα), τη Θάσο και τη Σαμοθράκη.
Η Βουλγαρία ανήκε στις «αναθεωρητικές» δυνάμεις: θεωρούσε ότι είχε ζημιωθεί από τις διπλωματικές συμφωνίες που «έκλεισαν» τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Έτσι, επε-δίωκε να μετατρέψει την κατοχή της περιοχής που της παραχωρήθηκε από τη Γερμανία σε ευκαιρία για ικανοποίηση των επεκτατικών της φιλοδοξιών προς Νότο.
Στο πλαίσιο αυτής της επιδίωξης, οι βουλγαρικές αρχές κατοχής εφάρμοσαν αυστηρά μέτρα περιορισμού κάθε εκδήλωσης που θύμιζε ότι η κατεχόμενη περιοχή ήταν ελληνική. Ακόμη, υιοθετήθηκε μια πολιτική εξανδραποδισμού του ελληνικού πληθυσμού. Α-παγορεύτηκε η χρήση της ελληνικής γλώσσας και περιορίστηκαν οι δυνατότητες επαγ-γελματικής απασχόλησης σε πολλές κατηγορίες εργαζομένων (συγκεκριμένη αναφορά θα γίνει στη συνέχεια). Επιπλέον, καταβλήθηκε προσπάθεια προσέλκυσης Ελλήνων στο βουλγαρικό κρατικό μηχανισμό, με μόνη προϋπόθεση την απόκτηση της βουλγαρικής υπηκοότητας. Όπως καταθέτει ένας πληροφορητής μας «Μια βδομάδα αφ' ότου έφυγα, οι Βούλγαροι καλέσανε τη μάνα μου στο Δημαρχείο και τη ρώτησαν που ήμουν και γιατί δεν παρουσιάστηκα στην επιλογή. Τους είπε ότι ήμουν άρρωστος και θα πήγαινα στη Θεσσαλο-νίκη για εγχείρηση σκωληκοειδίτιδας. Της είπαν να με ειδοποιήσουν να πάω στο εκεί προ-ξενείο τους για να φροντίσει αυτό για την θεραπεία μου και να επιστρέψω γιατί με χρειαζό-ταν σαν γεωπόνο. Πιστεύω ότι δεν έλεγαν ψέματα. Έχασα έτσι την ευκαιρία της ζωής μου!!
Στις 23 Απριλίου 1941 ο Έλληνας πρέσβης Παναγιώτης Πιπινέλης επέδωσε νότα του Υπουργείου Εξωτερικών με την οποία η εξόριστη κυβέρνηση της Ελλάδας διέκοπτε τις διπλωματικές σχέσεις με τη Βουλγαρία. Την επόμενη μέρα ανεπίσημα και στις 4 Ιουνίου επίσημα η ελληνική κυβέρνηση του Καΐρου, με πρωθυπουργό τον Εμμανουήλ Τσουδερό κήρυξε πόλεμο εναντίον της Βουλγαρίας. Οι ενέργειες αυτές αποσκοπούσαν αφενός στο να εκθέσουν τη δωσίλογη κυβέρνηση του στρατηγού Γεωργίου Τσολάκογλου και αφετέ-ρου στο να προσδώσουν κύρος τόσο στα μάτια του ελληνικού λαού όσο και διεθνώς στην κυβέρνηση Τσουδερού.
Το 30ο γερμανικό Σώμα Στρατού παρέδωσε την περιοχή στους Βουλγάρους στο διά-στημα από 5 μέχρι 15 Μαΐου. Στις αρχές Μαΐου οι δυνάμεις της 2ης βουλγαρικής Στρατιάς ενισχύθηκαν από την 11η Μεραρχία Πεζικού και μετονομάστηκαν σε 1η Στρατιά, υπό τη διοίκηση του στρατηγού Κονσταντίν Λούκας. Ο Λούκας στις 10/5/1941 εξέδωσε διαταγή που –μεταξύ άλλων- θέσπιζε ειδικές άδειες για να περιοριστεί η μετακίνηση πληθυσμών. Στις 5/6/1941 ακολούθησε νέα διαταγή του Λούκας η οποία απαγόρευε σε δικηγόρους και φαρμακοποιούς να ασκούν το επάγγελμά τους, ενώ και τα εμπορικά και χειροτεχνικά επαγγέλματα απαιτούσαν ειδική άδεια για την άσκησή τους. Δεκαπέντε μέρες νωρίτερα, στις 21/5/1941, οι διοικητές δύο βουλγαρικών μεραρχιών (της 10ης και της 11ης) έλαβαν διαταγή να μην δημιουργούν εμπόδια σε όσους Έλληνες θα ήθελαν να απομακρυνθούν: αντίθετα, όφειλαν να τους διευκολύνουν, ιδίως τους διανοούμενους, ιερείς, εφέδρους αξιωματικούς και αστυνομικούς.
Αντιδρώντας σε αυτή την κατάσταση, πολλοί κάτοικοι της Ανατολικής Μακεδονίας που δεν αναγκάστηκαν ή δεν διατάχθηκαν άμεσα να φύγουν από τον τόπο τους επέλεξαν οι ίδιοι (όχι, βέβαια, με χαρά!) να φύγουν από την περιοχή. Η μετακίνηση αυτή, παρά το ότι ήταν μαζική, πήρε τη μορφή φυγής σε ατομικό ή οικογενειακό επίπεδο, χωρίς να ορ-γανωθεί ή να ενισχυθεί από κάποιον επίσημο φορέα, βουλγαρικό ή ελληνικό.
Οι άνθρωποι που έφυγαν ανήλθαν συνολικά σε 150 χιλιάδες, και το θέμα έχει αδρο-μερώς ερευνηθεί προ δεκαετίας στο εξαιρετικό βιβλίο Η Βουλγαρική Κατοχή στην Ανατο-λική Μακεδονία και τη Θράκη 1941-1944, έκδοση του Ιδρύματος Μελετών Χερσονήσου του Αίμου, με επιμέλεια της Ξανθίππης Κοτζαγεώργη –Ζυμάρη.
Εδώ θα εξετάσουμε τυπολογικά το θέμα της φυγής, προσπαθώντας να ομαδοποιή-σουμε τις περιπτώσεις και να αναδείξουμε μερικές πτυχές του που δεν έχουν αναδειχθεί όσο θα έπρεπε.
Οι περισσότερες από τις περιπτώσεις που εξετάζουμε αφορούν νέους ανθρώπους (χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν υπήρξαν περιπτώσεις πρεσβύτερων ανθρώπων και οι-κογενειών με ηλικιωμένους γονείς), οι οποίοι έφυγαν –άλλοι κάνοντας χρήση της νόμιμης οδού και ακολουθώντας διατυπώσεις και άλλοι παράνομα και κρυφά- από την Ανατολική Μακεδονία, με έμφαση σε ό,τι αφορά τα τεκμήρια στην περιοχή του νομού Καβάλας. Οι φυγάδες ήταν κάτοικοι τόσο των πόλεων Καβάλας, Δράμας, Σερρών, Ξάνθης και Κομοτηνής όσο και της περιφέρειας και της ενδοχώρας καθεμιάς από αυτές τις πόλεις.

Ξεκινούμε με αναφορά στις κατηγορίες των φυγάδων:

1. Κάποιοι έφυγαν, επειδή η ανάμνηση της πρώτης (1912-1913) και σε μερικές πε-ριπτώσεις της δεύτερης (1916–1918) κατοχής της περιοχής της Ανατολικής Μακε-δονίας από τους Βουλγάρους αποτελούσε «εγγύηση» για εμπειρίες στερήσεων, τρό-μου και θανάτου για τρίτη φορά. Ακόμη, δεν μπορούσαν να ανεχθούν τις συνθήκες ζωής στην βουλγαροκρατούμενη περιοχή, πιστεύοντας πως τα πράγματα θα ήταν καλύτερα στη γερμανοκρατούμενη «Ελληνική Πολιτεία». Εκεί, οι Γερμανοί επέτρε-παν την ύπαρξη «ελληνικού» Κράτους, οικονομικής δραστηριότητας και εκπαίδευ-σης για τα παιδιά τους. Οικογένεια αυτοκινητιστή από την Καβάλα - η σύζυγος του ο-ποίου έζησε όμηρος στη Βουλγαρία, αρπαγμένη από τις Σέρρες με τον ιερέα πατέρα της στα 1916-1918- κατέφυγε στο Βόλο (χωρίς το αυτοκίνητο, που είχε επιταχθεί από τον ελληνικό στρατό κατά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο) με τα δυο της παιδιά. Η οικογένεια –μαζί με πολλές άλλες που είχαν προηγηθεί, τόσο από την Καβάλα όσο και από τη Δράμα και τις Σέρρες- αξιοποίησε την παραμονή της στο Βόλο κατά τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο για να συνεχίσουν τα παιδιά της το σχολείο. Στον αντίποδα αυτής της περίπτωσης, μερικοί κάτοικοι της Καβάλας που αρχικά κατέφυγαν στη Θάσο και στα παράλια της Ροδόπης επέστρεψαν στην πόλη μόλις πληροφορήθηκαν ότι οι Βούλγαροι επέτασσαν τα άδεια σπίτια και απαγόρευαν την ελαιοκαλλιέργεια στους μη έχοντες τη βουλγαρική υπηκοότητα (γι’ αυτό είχαν καταφύγει στις προαναφερθείσες περιοχές).
2. Άλλοι έφυγαν για να μην μεταφερθούν ως «ντουρντουβάκια» (από το βουλγαρικό ΤΡΟΥΝΤΟΒΑΚ= επιστρατευμένος εργάτης) σε εδάφη της «Παλιάς Βουλγαρίας». Οι κατεχόμενες ελληνικές περιοχές ήταν η «Νέα» Βουλγαρία, που θα έκανε «Γκο-λιάμα» (μεγάλη) τη Βουλγαρία. Τον Σεπτέμβριο του 1941, τρεις μήνες μετά την εγκα-τάσταση των Βουλγάρων κατακτητών στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη κυκλοφό-ρησε έντονα η φήμη, ότι οι Βούλγαροι θα συγκεντρώσουν όλους τους άνδρες ηλικίας 19 έως 21 ετών, με σκοπό να τους στείλουν για υποχρεωτική εργασία στη Βουλγαρία. Οι νέοι που θα μετακινούνταν με αυτό το σκοπό, τα «Ντουρντουβάκια», θα είχαν τύχη μη προβλέψιμη. Επτά νέοι από τη Ζαρκαδιά Νέστου στην ηλικία αυτή πληροφορήθηκαν τις προθέσεις των κατακτητών και αστραπιαία αποφάσισαν να φύγουν για τη γερμανοκρα-τούμενη Ελλάδα, εγκαταλείποντας γονείς και αδέλφια. Ο ενενηνταενάχρονος σήμερα Μανόλης Βάλλας θυμάται: Νεαρός ων και φύσει ανήσυχος και ανυπότακτος βρέθηκα με τρεις φίλους μου από τη Ζαρκαδιά στο ζαχαροπλαστείο του Στογιαννίδη απέναντι από το ιστορικό κτίριο του Δημαρχείου της Χρυσούπολης και συζητώντας έμαθα ότι οι Βούλγαροι σχεδιάζουν να συγκεντρώσουν νέους στην ηλικία μας και να τους πάνε για υποχρεωτική εργασία στη Βουλγαρία. Σε ένα διπλανό τραπέζι κάθονταν τρεις άνδρες, ο ένας εκ των ο-ποίων βούλγαρος ενωμοτάρχης, και κοίταζαν εμάς τους τρεις νέους σχολιάζοντάς μας. Κάποιος πολίτης που βρισκόταν σε διπλανό τραπέζι και καταλάβαινε λίγα βουλγάρικα μας ενημέρωσει ότι οι Βούλγαροι που κάθονταν δίπλα μας πριν από λίγο, συζητούσαν αυτό α-κριβώς το πράγμα, ότι δηλαδή μέσα στον μήνα θα συγκέντρωναν όλο των πληθυσμό στην ηλικία μας για υποχρεωτική εργασία στη Βουλγαρία. Ανήσυχοι γυρίσαμε στη Ζαρκαδιά και αφού συζητήσαμε με τις οικογένειές μας, αποφασίσαμε να φύγουμε αμέσως, επειδή η πλη-ροφορία ήταν ότι η συγκέντρωση θα γινόταν μέσα στον τρέχοντα μήνα. Πρέπει να σημειω-θεί ότι ο πληθυσμός που ενδιέφερε τους κατακτητές ήταν νέοι στα 20 και 21 έτη και ουδό-λως μεγαλύτεροι ή μικρότεροι Έλληνες πολίτες.
Παρόμοια μαρτυρία –που αφορά χρονική στιγμή λίγους μήνες νωρίτερα- διαθέ-τουμε από επίσης ζώντα συνομήλικο του Βάλλα, εικοσάχρονο τότε γεωπόνο από τα χωριά του Παγγαίου, πρόσφυγα πρώτης γενιάς από την Προύσα:
Πέρασε ο Ιούνιος, μπήκαμε στον Ιούλιο και περίπου κατά το τέλος του ειδοποίησαν ότι, οι νέοι των κλάσεων 1940 και 41 θα έπρεπε να περάσουν από επιτροπή επιλογής για να καταταγούν, όταν κληθούν, στον Βουλγάρικο στρατό (λέγε τάγματα εργασίας, τα γνωστά αργότερα, ντουρντουβάκια). Ήμουν μέσα σ' αυτές τις ηλικίες. Η μέρα που θα έπρεπε να παρουσιασθούμε στην επιτροπή, ήταν μια από τις τελευταίες του Ιουλίου.
Την απόφασή μου να φύγω για την μη Βουλγαροκρατούμενη Ελλάδα την είχα πάρει αρκετές μέρες πριν, αλλά αυτή η πρόσκληση την ενίσχυσε ακόμη περισσότερο. Το είπα στη μάνα μου και στ' αδέλφια μου: δεν κάθομαι να πάω όμηρος στους Βουλγάρους. Συμφώνη-σαν, θέλοντας και μη, και αποφασίσθηκε να πάω στην Καβάλα και να βγάλω άδεια για να ταξιδέψω στη Θεσσαλονίκη. Περνώντας από το Κοκκινόχωμα συνάντησα μια ομάδα νέων της ηλικίας μου που βάδιζαν συντεταγμένοι στη γραμμή-και χωρίς συνοδό-για το Πράβι. Ήταν, προφανώς, τα παιδιά που θα περνούσαν από επιλογή. Καθώς βάδιζαν συντεταγμένοι και ακολουθώντας την παράδοση των νέων που πήγαιναν για κατάταξη, τραγουδούσαν με όλη τους την καρδιά Ελληνικά στρατιωτικά τραγούδια και ίσως και το "τι ζητούν οι Βούλ-γαροι στη Μακεδονία". Μου ’ρθε να βάλω τα γέλια και τα κλάματα συγχρόνως. Τα παιδιά πήγαιναν να καταταγούν στα τάγματα εργασίας των Βουλγάρων και τραγουδούσαν σαν να πήγαιναν στον Ελληνικό Στρατό.
3. Κάποιοι βρέθηκαν στη Γερμανία που παρείχε εργασία και καλή αμοιβή.
Στον νόμιμο τρόπο φυγής από την κατεχόμενη περιοχή ανήκει η περίπτωση κατοίκου της Ζαρκαδιάς το 1941, ο οποίος βουλγαρογράφτηκε βγάζοντας ταυτότητα στη γλώσσα των κατακτητών, η οποία ταυτότητα δεν σώζεται επειδή εστάλη αργότερα στη Γερμανία για συνταξιοδότηση. Στην ταυτότητα αυτή το νέο του όνομα ήταν Στέφαν Αμπατζίεφ και ρητά αναφερόταν σ’ αυτήν ως Βούλγαρος πολίτης αλλά και Έλλην υπήκοος. Αυτά προκύπτουν από μαρτυρία ζώντος ακόμη κατοίκου της Ζαρκαδιάς, ο οποίος προσθέτει πως ο Αμπατζίεφ φέρθηκε έτσι από ανάγκη να ζήσει την οικογένειά του αφού η πείνα γιγαντώθηκε και πως κατέφυγε σ’ αυτήν την έσχατη λύση φεύγοντας για τη Γερμανία τον Σεπτέμβριο του 1941.
Με τον δεύτερο, παράνομο τρόπο απέδρασαν από το βουλγαροκρατούμενο έδαφος του Ξεριά της Επαρχίας Νέστου του νομού Καβάλας τρεις κάτοικοί του. Ο Θεόδωρος Χαχαμίδης, ο Διονύσης Τζουμαϊτίδης και ο Θεοφάνης Μπουρδής. Οι άνθρωποι αυτοί έφυγαν από τον Ξεριά το 1941 επίσης, χωρίς όμως να βουλγαρογραφτούν και κατέληξαν στη Γερμανία για εργασία στην πολεμική βιομηχανία του Χίτλερ. Συγκεκριμένα για τον Διονύση Τζουμαϊτίδη, σύμφωνα με μαρτυρίες και των παιδιών του, γνωρίζουμε ότι έφυγε από το χωριό του, επειδή έφαγε ένα χαστούκι από Βούλγαρο κομιτατζή. Μη μπορώντας να προσαρμόσει τη ζωή του στον καταπιεστικό τρόπο ζωής και κυριαρχίας του κατακτητή όδευσε προς τη Γερμανία. Χαστούκια και ξυλοδαρμοί από ένστολους Βουλγάρους ήταν πρόσθετοι λόγοι που ώθησαν κι άλλους πληροφορητές μας στο να φύγουν από τη βουλγαρική ζώνη κατοχής.

Στη συνέχεια θα αναφερθούμε στους τόπους προορισμού:
Άλλοι επέλεξαν ηπειρωτικά εδάφη της γερμανοκρατούμενης «Ελληνικής Πολι-τείας», και άλλοι νησιωτικά. Οι πρώτοι κατέφυγαν σε πόλεις και χωριά. Τέτοια μέ-ρη ήταν:
1. Ο Βόλος: οικογένεια αυτοκινητιστή από την Καβάλα κατέφυγε εκεί με τα δυο της παιδιά: έγινε ήδη λόγος,
2. Η περιοχή της Ημαθίας: ο Γιάννης Πριμικίδης, εκδότης της δεξιάς εφημερίδας της Καβάλας Ταχυδρόμος κατέφυγε στη Βέροια, όπου κατέφυγε και η οικογένεια Ανανιάδη, ενός εύπορου εμπόρου καφέδων της Καβάλας, η οποία εγκατέλειψε το καφεκοπτείο, για το οποίο παρεμπιπτόντως δεν εκδηλώθηκε ενδιαφέρον από Βούλγαρο «συνεταίρο»,
3. Η περιοχή του Κιλκίς: εκεί κατέφυγε ομάδα επτά νέων από την Ζαρκαδιά Νέ-στου.
4. Η Πτολεμαΐδα: εκεί βρέθηκε ο νεαρός γεωπόνος που ήδη αναφέρθηκε.
Όσον αφορά νησιωτικές περιοχές, αυτές ήταν αρκετές (ανάλογα βέβαια με τις προσδοκίες του κάθε φυγά ή με τα προϋφιστάμενα συγγενικά ή φιλικά δίκτυα). Μία που γνωρίζουμε ήταν η Σκιάθος. Διαθέτουμε μαρτυρία 22χρονου στα 1941 (γεννημένου το 1919), πρόσφυγα πρώτης γενιάς από την περιοχή του Τσεσμέ, υπαλλήλου στη νομαρχία Καβάλας μέχρι τον πόλεμο. Η οικογένειά του, όπως και άλλες συγγενικές του οικογένειες που κατέφυγαν στη Σκιάθο στα 1941, είχαν μείνει κάποια χρόνια στο συγκεκριμένο νησί των Σποράδων στα 1922, όταν έφτασαν εκεί ως πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία.

ΑΛΛΑΓΗ ΠΟΡΕΙΑΣ

Από σήμερα το ιστολόγιο εγκαινιάζει μια νέα εποχή ελαφράς αποστασιοποίοησης από τη γελοία, εκμαυλισμένη και εκφυλισμένη πολιτική και κοινωνική ζωή και ενασχόλησης με θέματα ιστορικά (που άπτονται της τοπικής αλλά και της συνολικής νεοελληνικής ιστορίας), φιλοσοφικά, λογοτεχνικά। Δηλαδή από τους τίτλους στο ιδρυτικό tag του ιστολογίου πάει λίγο πιο πίσω η πολιτική και βγαίνουν μπροστά ο προβληματισμός και η φιλοσοφία.

Αυτή η εποχή ξεκινά με την παρουσίαση του προγράμματος του ετήσιου συνεδρίου της ομάδας μελέτης εμφυλίων πολέμων που έλαβε χώρα στη Κομοτηνή απο 1 εώς 3 Ιουλίου 2010. Στο συνέδριο αυτό ο γράφων παρουσίασε κατά την πρώτη του συνεδρία ανακοίνωση μαζί με τον ιστορικό Νίκο Καραγιαννακίδη με θέμα: Τυπολογία ατομικών μετακινήσεων και πρωτοβουλιών φυγής από τη βουλγαρική ζώνη κατοχής στην Ανατολική Μακεδονία, 1941-44.

Πατήστε στο σύνδεσμο:http://civil-wars.org/images/stories/komotini%202011%20-%20teliko%20programma.pdf

Η εν λόγω εργασία θα δημοσιευθεί από το ιστολόγιο μάλλον σε συνέχειες λόγω όγκου προσεχώς.

ΑΓΑΝΑΚΤΙΣΜΕΝΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ

Τάδε έφη Πεταλωτής Γεώργιος μέγας δικηγόρος Κομοτηνής, όψιμος πολιτικός και κριτής των πάντων λόγω θέσεως ( κυβερνητικός εκπρόσωπος γαρ, γνωστός και ως μεταφέρων καθημερινά το γράμμα του πρωθυπουργού):
"Να ξεκαθαρίσω, από την αρχή, ένα πράγμα: Εμείς θα είμαστε παντού. Αυτή η κυβέρνηση βρίσκεται και θα βρίσκεται παντού, όπου υπάρχει χώρος για να επιλυθούν τα προβλήματα των Ελλήνων πολιτών. Εμείς είμαστε αυτοί οι οποίοι ασκούμε την πολιτική εξουσία και την κυβέρνηση της χώρας στις πιο δύσκολες μεταπολιτευτικές συνθήκες και κανείς δεν μπορεί να τρομοκρατήσει αυτή την κυβέρνηση. Αυτό το παραμύθι με τους αγανακτισμένους πολίτες, με τις γνωστές ομάδες των αγανακτισμένων πολιτών, το έχουμε βιώσει και το έχουμε πληρώσει, ως ελληνικός λαός, εδώ και δεκαετίες. Δεν θα επιτρέψουμε να το επαναφέρει καμία μα καμία δύναμη. Όσον αφορά, ειδικά στην παρουσία του Πρωθυπουργού και των υπουργών στην περιφέρεια, αυτοί οι οποίοι προσπαθούν να εμποδίσουν ή μάλλον ελπίζουν, ονειρεύονται να εμποδίσουν την παρουσία μας στον κόσμο, θα πρέπει να μας πουν γιατί τόσα χρόνια οι κυβερνήσεις και ιδιαίτερα τα τελευταία έξι χρόνια ήταν εξαφανισμένες από την περιφέρεια, από τα προβλήματα της ελληνικής περιφέρειας και του ελληνικού λαού. Και τώρα που υπάρχει μια κυβέρνηση με Πρωθυπουργό και με υπουργούς, με συνεχή παρουσία στον κόσμο, στους χώρους όπου υπάρχουν προβλήματα, προσπαθούν να μας αποτρέψουν να βρισκόμαστε εκεί. Γι` αυτό στέλνω το μήνυμα από το βήμα της ενημέρωσης: Εμείς θα είμαστε παντού. Αυτοί οι φθηνοί λαϊκισμοί και οι δήθεν εύκολες διαμαρτυρίες, δεν πρόκειται να μας αποτρέψουν από τη δουλειά μας. Ενοχές θα πρέπει να έχουν αυτοί που προσπαθούν να δημιουργήσουν ένα κλίμα τρομοκράτησης. Είναι ξεκάθαρο - το έχουμε πει πολλές φορές και το λέω για άλλη μια φορά από εδώ - ότι καθένας έχει δικαίωμα να διαμαρτύρεται. Αυτό είναι σαφές. Καθένας έχει δικαίωμα να έχει τις προτάσεις του, να έχει τις διαφορετικές προσεγγίσεις του σε όλα τα επίπεδα, απ` αυτό που κάνει σήμερα η κυβέρνηση, αλλά, κανείς δεν δικαιούται, ούτε να αμαυρώνει, αλλά ούτε, κυρίως, να εμποδίζει την παρουσία πολιτικών οπουδήποτε επιθυμούν και όταν μάλιστα έχουν σχέση με την επίλυση των προβλημάτων των πολιτών. Όσοι νομίζουν ότι μπορούν να δημιουργήσουν μια τέτοια κατάσταση έχουν άλλα στο μυαλό τους και πλανώνται οικτρά. Αυτό είναι ξεκάθαρο".
Εδώ αγαπητοί υπάρχει κάτι ύποπτο. Αν κανείς σκεφτεί το περιβάλλον και το πλαίσιο στο οποίο ελέχθησαν τα παραπάνω βγαίνουν πολύτιμα συμπεράσματα για τους σκοπούς του κυβερνώντος κόμματος και τα μέσα με τους οποίους προσπαθεί να τους επιτύχει. Καταρχήν ο μέγιστος κυβερνητικός εκπρόσωπος μιλά για αγανακτισμένους πολίτες λίγες μέρες αφότου Πάγκαλος και Καρατζαφύρερ συμφώνησαν στη Βουλή για προσπάθεια ελέγχου και περιορισμού των διαδηλώσεων, με τη σύμφωνη γνώμη του πρωην συνήγορου του Πολίτη και νυν δημάρχου Αθηναίων. Ακούστηκε μάλιστα εκεί το κοσμοιστορικό ότι σύμφωνα με άρθρο του Συντάγματος επιτρέπεται το συνέρχεσθαι μόνο σε Έλληνες Πολίτες και όχι σε βάρβαρους. Μιλά ο τεράστιος δικηγόρος Κομοτηνής και εκλεκτός του εκλεκτού των αμερικάνων για αγανακτισμένους Πολίτες οι οποίοι τυρρανούν το Έθνος εδώ και δεκαετίες!!!!!!!!!!!!!
Ας θυμίσουμε στον ανιστόρητο, ότι μια χούφτα αγανακυισμένοι Πολίτες ξεκίνησαν το αντάρτικο το 1941 και έγραψαν μια από τις λαμπρότερες σελίδες αντίστασης στην παγκόσμια ιστορία πολεμώντας για το Έθνος αυτό. Μια χούφτα αγανακτισμένοι πολίτες βγήκαν στους δρόμους και έκαναν το 114. Άλλη μια χούφτα αγανακτισμένων φοιτητών μέσα από το Πολυτεχνείο έριξαν τη χούντα. Μιλήσαμε μόνο για τις προηγούμενες δεκαετίες γιατί σ' αυτές αναφέρθηκε ο ιστοριομνήμων Πεταλωτής. Ανάλογες χούφτες αγανακτισμένων υπήρξαν και στο απώτερο παρελθόν. Ας μην απορεί και κατακεραυνώνει την αγανάκτηση των πολιτών ο κος Πεταλωτής γιατί αυτή όταν δημιουργείται πάντα κάτι σημαίνει. Ας προβληματιστεί λοιπόν από αυτό.
Το πολύ κακό και μάλλον σ' αυτό οφείλονται πολλά από τα στραβά της σύγχρονης Ελλάδας, είναι ότι πολλοί αγανακτισμένοι αριστεροί, έχουν παραστρατήσει ένεκα της στάσης του πατρός του νυν πρωθυπουργού και ψηφίζοντας, εκλέγουν Πεταλωτήδες, τους δίνουν μικρόφωνο στο χέρι και μιλούν επι παντός επιστητού, λέγοντας ανιστόρητες μπούρδες. Έτσι οι αριστεροί στην ιδεολογία που αποτελούν σίγουρα το ενα πέμπτο του εκλογικού δυναμικού κατακερματισμένο και προσεταιρισμένο χάνει κάθε είδους επιρροή, δύναμη και δυνατότητα παρέμβασης στον ρου της ιστορίας, αφήνοντας την τελευταία στα χέρια πειθήνιων οργάνων αλλαχού δρώντων γερακιών.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Τελευταία έρευνες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας η μια μετά την άλλη, αποδεικνύουν την διείσδυση του διαδικτύου στη ζωή του Έλληνα, τη διάδοση της ευρυζωνικότητας στη χώρα μας σε επίπεδα εντυπωσιακά που πλησιάζουν προηγμένες ευρωπαϊκές χώρες, την αξία της χρήσης του δικτύου και τη διευκόλυνση που παρέχει στη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου. Καμία όμως έρευνα δεν στέκεται στο αν πραγματικά ο Έλληνας χρησιμοποιεί το διαδίκτυο με ορθολογικό τρόπο, αν έχει πραγματική χρηστική αξία και αν τελικά η ζωή του έγινε καλύτερη ή χειρότερη με την ευρεία διάδοση του διαδικτύου.
Από την στιγμή που η ευρυζωνικότητα έγινε προσιτή στον κάθε Έλληνα και ο υπολογιστής μπήκε σχεδόν σε κάθε σπίτι ένας νέος κόσμος ανοίχτηκε μπροστά στον νεοέλληνα, κόσμος ο οποίος όμως εκτός από την ευρύτητα και την πολυποικιλότητά του, εμπεριείχε εξυπαρχής τον κίνδυνο της μη διακριτότητας των ορίων του. Έτσι σήμερα βιώνουμε μια κατάσταση στην οποία υπάρχει μεγάλη διάδοση του διαδικτύου στα ελληνικά σπίτια αλλά οι χρήστες του χρησιμοποιούν το διαδίκτυο πολύ διαφορετικά από τους αντίστοιχους ευρωπαίους συμπολίτες τους.
Αυτό το οποίο έχει συμβεί λοιπόν, έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά με την εφαρμογή πολλών καινοτομιών στην άγουρη να τις δεχτεί κοινωνία μας. Οτιδήποτε νέο αντί να το σταθμίσουμε, να διδαχτούμε από κάποιους που το έχουν χρησιμοποιήσει, να βρούμε την πραγματική χρηστική του αξία, δυστυχώς σ’ αυτή τη χώρα το χρησιμοποιούμε με το δικό μας ‘επιστημονικό’ τρόπο, εφαρμόζουμε σε μέγιστο βαθμό την ημιμάθειά μας, που παρεμπιπτόντως είναι πολύ χειρότερη απ’ την αμάθεια και ευτελίζουμε τον εαυτό μας αλλά και την καινοτομία η οποία θα μπορούσε να μας προσφέρει πολλά αλλά δεν μας τα προσφέρει. Συγκεκριμένα με το διαδίκτυο καταντήσαμε να το χρησιμοποιούμε σε μέγιστο βαθμό για να δικτυωθούμε κοινωνικά (facebook, twitter κλπ), ενώ για παράδειγμα δεν γνωρίζουμε να γράψουμε ένα αρχείο excel. Παρατηρούμε το φαινόμενο ο καθείς με έναν φορητό στο χέρι είτε βρίσκεται μέσα σε καφετέρια είτε βρίσκεται μέσα σε στάνη, να κάνει γνωριμίες από το διαδίκτυο και να συμπεριφέρεται έτσι όπως τον έχει διαμορφώσει η τηλεόραση δηλαδή να δρα κοιτάζοντας τον κόσμο μέσα από την κλειδαρότρυπα ενώ σε αντίστοιχη περίπτωση ο ιρλανδός συμπολίτης του μέσα από στάνη με τον αντίστοιχο φορητό φτιάχνει επιχείρηση και πουλάει τυριά μέχρι και στην Αργεντινή. Καταντήσαμε μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα να δημιουργήσουμε κέντρα παρακολούθησης εξαρτημένων νεαρών ατόμων από το διαδίκτυο, πράγμα το οποίο σε αναλογία πληθυσμού δεν ισχύει σε καμία χώρα στον κόσμο. Καταντήσαμε να έχουμε έναν τρομακτικά μεγάλο αριθμό internet cafe στα οποία κλείνονται με τις ώρες τα παιδιά μας έχοντας ξεχάσει τι θα πει αλάνα, μπάλα, ποδήλατο, φύση πράγμα που τους αφαιρεί φαιά ουσία από τον εγκέφαλο και τα κάνει μαλθακά, άβουλα και άνοα όντα πληθυσμό-μάζα προς εκμετάλλευση από ‘έξυπνους’ πολιτικάντηδες σύγχρονους μονάρχες. Καταντήσαμε να ασκείται η πολιτική μέσω του facebook και άλλων δικτύων κοινωνικοποίησης με πρόσχημα το πλησίασμα της νεολαίας (μέθοδος Χριστόδουλου παντελώς αποτυχημένη) από ‘πολιτικούς του μέλλοντος’. Κάτι ανάλογο είχε συμβεί στα πρώιμα χρόνια της χρήσης του κινητού τηλεφώνου που κάποιοι έστελναν μηνύματα ακόμη και στα αλβανικά για να διεκδικήσουν την ψήφο μας.
Αυτή η κατάντια που περιγράφεται παραπάνω οφείλεται στην προχειρότητα με την οποία καταπιανόμαστε με κάθε τι καινοτόμο, οφείλεται στον αιώνιο και αυξανόμενο εξυπνακισμό και την καχυποψία μας, στον κλειδαροτρυπισμό που μας καλλιέργησαν πάμπλουτοι σήμερα πολιτικοί και δημοσιογράφοι, χαρακτηριστικά που έχουν ρίζες όπως έχει ξαναγραφτεί στο ιστολόγιο (http://sapientiavivendi.blogspot.com/2008/09/blog-post_19.html) στην σκλαβιά των 400 ετών που αλλοίωσαν γονιδιακά γνωρίσματα του περήφανου λαού μας. Τα γνωρίσματα όμως που δυστυχώς έσβησαν παντελώς από το γονιδιακό χάρτη του νεοέλληνα είναι η αυτογνωσία, η μετροφροσύνη, η διάθεση για μάθηση και για βελτίωση.

ΑΠΑΞΙΩΣΗ

Από τις αρχές του 2009 και με αφορμή την προεκλογική περίοδο των ευρωεκλογών, ξεκίνησε στα ΜΜΕ ένας διάλογος και ένας προβληματισμός για την απαξίωση των πολιτικών και της πολιτικής γενικότερα। Αφορμή μάλλον στάθηκαν κάποιες βίαιες αντιδράσεις του κόσμου, οι οποίες στο αμέσως επόμενο διάστημα εντάθηκαν, στις δημόσιες εμφανίσεις πολιτικών। Θυμίζουμε ότι η ατμόσφαιρα πολιτικά ήταν φορτισμένη, αφού ο τόπος έβριθε από σκάνδαλα και κακοδιαχείριση. Το επόμενο διάστημα όπως ειπώθηκε παραπάνω τα περιστατικά λοιδορίας, αποδοκιμασίας, ακόμη και βίαιης επίθεσης σε πολιτικούς πλήθυναν επικίνδυνα. Τότε ήρθε η αντίδραση από τους πολιτικούς, με επικοινωνιακή επίθεση από τα δικά τους ΜΜΕ οι οποίοι από ένστικτο αυτοσυντήρησης και αυτοπροστασίας ξόδεψαν ώρες επί ωρών για να πείσουν το λαό ότι οι προηγούμενα περιγραφείσες αντιδράσεις είναι απαράδεκτες, αντιδημοκρατικές, ισοπεδωτικές και εύκολες.
Υπήρξε λοιπόν ένα χρονικό σημείο από το οποίο και μετά η κοινωνία άρχισε να γίνεται ισοπεδωτική, απαξιωτική προς το σύστημα, να αντιδρά βίαια και να γυρνά την πλάτη στους πολιτικούς ή η απαξίωση αυτή είναι προιόν διεργασίας πολυετούς της οποίας τη δεξαμενή γέμισαν μια σειρά από συμπεριφορές, πράξεις και λειτουργίες δεκαετιών.
Πρώτα πρώτα απαξιώνονται οι άνθρωποι που με τη διαχείριση της οικονομίας της χώρας, την έφεραν τώρα στο χείλος του γκρεμού. Απαξιώνονται πολιτικές που έδωσαν ελπίδες στο φτωχό λαό που βγήκε πληγωμένος, καταρρακωμένος, με μεγάλη διάθεση για ανάκαμψη από το τετράπτυχο Κατοχή-Εμφύλιος-Ακυβερνησία-Δικτατορία. Απαξιώνεται η συστηματική ατιμωρησία όλων αυτών που αποδείχτηκε ότι έκλεψαν ή πλούτισαν από το λειτούργημα της πολικής-και είναι πολλοί- με στάχτη στα μάτια του λαού τις επονείδιστες εξεταστικές επιτροπές, των οποίων το αποτέλεσμα είναι πάντα το ίδιο: ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ. Απαξιώνεται το βόλεμα των ημετέρων από τα δύο μεγάλα κόμματα που έχει οδηγήσει στη δημιουργία του τέρατος της γραφειοκρατίας και του δεινόσαυρου της κρατικής μηχανής. Απαξιώνεται η ανυπαρξία της αριστεράς η οποία μετά την εποχή του Φλωράκη και του Κύρκου σαν το φίδι που τρώει την ουρά του αναλώνεται σε εσωστρεφείς αγώνες χωρίς λαϊκό έρεισμα και αντίκρισμα. Απαξιώνεται η lifestyle άσκηση της πολιτικής χωρίς ουσία, νόημα, άγγιγμα της πολιτικής χορδής του πολίτη.
Όλα αυτά λοιπόν σε μια πολυετή διεργασία δημιούργησαν ένα εκρηκτικό μίγμα που κάποια στιγμή εκφράστηκε και βγήκε προς τα έξω ακόμη και με βιαιότητες οι οποίες πήραν μορφή καταιγίδας, από τότε που ο εθνικός μειοδότης και νυν πρωθυπουργός αποφάσισε να στείλει τη χώρα στην κατουρημένη ποδιά των φίλων του των Αμερικάνων μέσω του περιβόητου μηχανισμού βοήθειας. Από τότε που η δόση του δανείου του απλού πολίτη εξαρτάται από το αν θα χαμογελάσει ο Γκρίνσπαν και ο 13ος μισθός του υπαλλήλου από το πως θα χασμουρηθεί ο Τρισέ. Δεν ήταν άρα μια στιγμή τυχαία που η κοινωνία μετετράπηκε από σύνολο δημοκρατών πολιτών σε αγέλη που διψά για αίμα.
Οπωσδήποτε η απαξίωση αυτή που προβάλλεται και από τις εικόνες του τίτλου της ανάρτησης δεν τιμά κανέναν μας και κυρίως πολίτες που κατάγονται από την αρχαία Αθήνα η οποία σκαρφίστηκε την έννοια της Δημοκρατίας, του διαλόγου και της συνέναισης। Πολίτες οι οποίοι πολέμησαν μέχρι τελευταίας ρανίδος του αίματός τους για το δίκαιο, για την ελευθερία, την ισότητα την αλληλεγγύη εξωθούνται σε ακραίες συμπεριφορές, οι οποίες σε λίγο καιρά θα δημιουργήσουν κοινωνικό διχασμό γιατί κάποιοι θα προστατεύονται για να κυκλοφορήσουν στους δρόμους। Μάλλον όμως το φαινόμενο δεν οφείλεται σ' αυτούς। Οφείλεται στους άλλους, τους λίγους. Οι επαναστάσεις όλες έχουν ξεκινήσει όταν ο λαός έχασε κυριαρχικά του δικαιώματα και ένιωσε προδωμένος από άρχοντες ή όταν η πείνα τον έφτασε στα όρια της επιβίωσης και έπιασε τα όπλα. Στη σημερινή δικτατορία που ζούμε, η οποία εγκαθιδρύθηκε με εκβιαστικά διλήμματα και είναι ίσως η χειρότερη όλων των εποχών ο λαός έχει χάσει πολλά από τα κυριαρχικά του δικαιώματα. Άρα ας προσέξουν οι ιθύνοντες.

Σε αυτούς που θα βιαστούν να κατηγορήσουν το κείμενο ως μηδενιστικό απαντάμε ότι λύση υπάρχει και είναι μία. Κατ΄αρχήν γρήγορη έξοδος της χώρας απότη δουλεία των μηχανισμών στήριξης, της Ευρωπαϊκής ένωσης και των άλλων παγκόσμιων ελίτ που έφεραν τη χώρα σ' αυτή την κατάσταση και τώρα ψυθιρίζουν ότι το εγχείρημα απέτυχε ( προτάσεις που εξέφραζε η περιεκτική δημοκρατία του Τάκη Φωτόπουλου 1 χρόνο πριν και εκφράζει και τώρα) και πληρης αναδιάρθρωση του πολιτικού μας συστήματος, μια νέα Μεταπολίτευση. Διάλυση των υπαρχόντων κομμάτων, οργάνωση ενός πολιτικού συστήματος στο οποίο θα συμμετέχουν δημιουργικές δυνάμεις του τόπου παραγκωνισμένες, κανόνες λειτουργίας σκανδιναβικού τύπου, τιμωρία εξοντωτική σε παρανομία, απαγόρευση κληροδότησης οποιασδήποτε καριέρας, δηλαδή του νεποτισμού που αναπαράγει ανίκανα πλάσματα, κανόνες αυστηροί στη δημοσιογραφία, στη δικαιοσύνη, στην παιδεία και στη υγεία. Αντιγραφή πετυχημένων μοντέλων από οπουδήποτε στο εξωτερικό και αναγνώριση του κόπου του εργαζόμενου. Αν δεν γίνει επαναστατική διάλυση του υπάρχοντος σαθρού, βρώμικου συστήματος τα φαινόμενα βίαιης αντίδρασης θα αυξηθούν και οι συνέπειες δεν μπορούν να προβλεφθούν.

Τρεις γενιές δωσίλογοι

δωσίλογος ο [δosíloγos] O20α : αυτός που συνεργάστηκε με τον κατακτητή, κυρίως με τις γερμανικές αρχές κατοχής, κατά τη διάρκεια του β' παγκόσμιου πολέμου στην Eλλάδα. [λόγ. δωσι- (θ. του αρχ. ρ. δίδωμι, πρβ. δωσίδικος) + -λογος κατά το υπόλογος με βάση τη λαϊκή φρ. δίνω λόγο `λογοδοτώ΄].
Ο ακριβής ορισμός της λέξης που θα κυριαρχήσει στην παρούσα ανάρτηση, θεωρείται απαραίτητος για την κατανόηση των συνδυαστικών ισχυρισμών του γράφοντος.
Ο γέρος λοιπόν της ‘δημοκρατίας’ Γεώργιος Παπανδρέου ήταν ο σημαντικότερος εκφραστής του αστικού φιλελευθερισμού του 20ου αιώνα και από νωρίς έδειξε τις διαθέσεις του, οι οποίες προδιέγραψαν ένα λαμπρό πολιτικό μέλλον. Ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα ως Νομάρχης Λέσβου το 1915 με τη βενιζελική παράταξη, μεταπήδησε στο στρατόπεδο Πλαστήρα το 1922 και μέχρι να συλληφθεί το 1942 για τρεις μήνες από τους Ιταλούς, άλλαξε πολλά πολιτικά πόστα και διάφορες παρατάξεις. Σε όλο το διάστημα αυτό με αποκορύφωμα το τέλος του 1944 κατάφερε να εξυπηρετήσει με άπταιστο τρόπο τα συμφέροντα της αγγλοκρατίας και της αμερικανοκρατίας.
Τον Απρίλιο του 1944 σχηματίζεται η κυβέρνηση του Καΐρου, στην οποίαν ο γέρος της ‘αγγλοκρατίας’ ήταν εκτός από πρωθυπουργός και υπουργός Εξωτερικών, Οικονομικών, Στρατιωτικών, Δικαιοσύνης και Άμυνας. Ακολουθεί η συμφωνία του Λιβάνου, η κυβέρνηση εθνικής ενότητας και η συμφωνία της Καζέρτας και μετά από όλα αυτά ο γέρος σηκώνει το λάβαρο του αντικομουνιστικού αγώνα και της πλήρους παράδοσης στους Εγγλέζους.
Παραθέτουμε δύο χαρακτηριστικές κινήσεις του:
Στις 02-05-1944 σε ομιλία του προς τους αξιωματικούς του Πολεμικού Ναυτικού στην Αλεξάνδρεια, κάνει λόγο για τη «βρωμιά του ΕΑΜ» και ύστερα από τρεις μέρες ο Τσόρτσιλ δηλώνει ότι «αυτή είναι μία πραγματικά περίφημη δήλωση κατά του Ε.Α.Μ. Φυσικά, προς το παρόν, πρέπει να επόμεθα του Παπανδρέου αλλά πρέπει επίσης και να τον σπρώχνουμε στην επίθεση».
Σε τηλεγράφημά του προς την ελληνική πρεσβεία στο Λονδίνο στις 14 Σεπτέμβρη έγραφε:"Κυβέρνησις μεταβαίνουσα Αθήνας και στερουμένη και ιδίας και Συμμαχικής δυνάμεως θα είναι ουσιαστικώς αιχμάλωτος του ΕΑΜ". Σε καινούργιο τηλεγράφημά του στις 18 Σεπτέμβρη έγραφε ότι "η κατάστασις επιδεινούται ραγδαίως", εννοώντας την απελευθέρωση της χώρας από τον ΕΛΑΣ και κατέληγε: "Μόνη μου ελπίς έχει απομείνει το Λονδίνο. Μόνο Βρετανική κυβέρνησις και ιδίως πρωθυπουργός Τσώρτσιλ μεταβάλει κατάστασιν εξευρίσκων και διατάσσων άλλοθεν δυνάμεις ενεργήσουν αμέσως Ελλάδα". Τέσσερις μέρες αργότερα, στις 22 Σεπτέμβρη, ο Γ. Παπανδρέου τηλεγραφούσε στον Τσώρτσιλ: "Αι υπό των Γερμανών εκκενούμεναι περιφέρειαι καταλαμβάνονται υπό του ΕΑΜ εν ονόματι δήθεν της ελληνικής κυβερνήσεως... ενώπιον της διαμορφωθείσης κρισίμου καταστάσεως τα πολιτικά μέσα προς αντιμετώπισίν της δεν είναι πλέον επαρκή. Μόνον η άμεσος παρουσία επιβλητικών βρετανικών δυνάμεων εις την Ελλάδα και μέχρι των τουρκικών ακτών ημπορεί να μεταβάλει την κατάστασιν".
Το σκηνικό ολοκληρώνεται στις 18 Οκτώβρη 1944, ο Παπανδρέου μαζί με τον Σκόμπυ φτάνουν στην Αθήνα. Είναι δύσκολο, όσο και να προσπαθεί κάποιος να καταλάβει ποιος συνόδευε ποιον και ποιος κυβερνούσε τη χώρα………
Στο δεύτερο επίπεδο της ανάλυσης παραθέτουμε κάποιες κινήσεις του Γεωργίου Παπανδρέου του νεότερου γνωστού και ως ‘Γιωργάκη’ περήφανο μέλος της οικογένειας:
· Τέλη Σεπτεμβρίου 2009 λίγο πριν τις εκλογές και εν μέσω προεκλογικής περιόδου, πραγματοποιούνται οι εργασίες της 64ης συνόδου της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στην Νέα Υόρκη, πραγματοποιείται και το ετήσιο συνέδριο του οργανισμού του Μπιλ Κλίντον (Clinton Global Initiative -CGI) στο οποίο ο κ. Παπανδρέου είχε δηλώσει την συμμετοχή του εδώ και πολύ καιρό, μαζί με άλλες... προσωπικότητες που έχουν αφήσει (ιστορικά πλέον χωρίς να επιδέχεται καμία αμφιβολία) το αιματηρό στίγμα τους στον πλανήτη μας , όπως η κ. Μαντλίν Ολμπράιτ, Μάρτι Αχτισάαρι , Μιχαήλ Σαακασβίλι κλπ. Στο ινστιτούτο του Μπιλ Κλίντον θα συναντήσει και τα μέλη του, όπως Τζωρτζ Σόρος, Τζωρτζ Μπούς, Κόφι Ανάν, Τόνυ Μπλερ, Χαβιέ Σολάνα, Ταγίπ Ερντογάν κλπ. Ο κ. Παπανδρέου λοιπόν, πήγε ΚΑΙ στο ετήσιο συνέδριο του οργανισμού του Μπιλ Κλίντον, όπου παρευρίσκονταν και... δύο πολύ ενδιαφέροντα πρόσωπα. Ο πρόεδρος των Σκοπίων κ.Gjorgje Ivanov και ο πρώην πρόεδρος της γείτονος κ.Branko Crvenkovski.
· Αρχές Μαρτίου του 2010 ο κ. Παπανδρέου μετέβη με τον άλλον δωσίλογο του Ελληνικού Έθνους κ. Παπακωνσταντίνου και είχαν σειρά συναντήσεων με τους αμερικανούς αξιωματούχους αλλά και άλλους πιθανόν και του ΔΝΤ πράγμα που δεν μάθαμε ποτέ, προετοιμάζοντας την είσοδο της χώρας στον μηχανισμό που είχαν ήδη στήσει Ευρώπη και Αμερική για μας, χωρίς να γνωρίζουμε τίποτε εμείς. Μάλλον φυσιολογικό ήταν αυτό γιατί οι Εφιάλτες που πήγαν τάχα να γιορτάσουν την 25η Μαρτίου με την ομογένεια, μας διαβεβαίωναν ότι δεν θα παρθούν μέτρα, ότι υπάρχουν λεφτά, ότι δεν θα χρειαστεί επ’ ουδενί το καταστροφικό ΔΝΤ να επέμβει για την περίπτωσή μας.
· Σεπτέμβριος 2010 ταξίδι του πρωθυπουργού της Ελλάδος στην Αμερική। Αυτούσια παράθεση από ιντερνετική εφημερίδα: Τα εύσημα για τον τρόπο που αντιμετωπίζει την κρίση της ελληνικής οικονομίας απέδωσε ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν στον Έλληνας πρωθυπουργό, υποδεχόμενος τον κ। Παπανδρέου στο Λευκό Οίκο «Συγχαίρω τον πρωθυπουργό για την εξαιρετική δουλειά που κάνει στο χειρισμό της οικονομικής κρίσης και Θεού θέλοντος θα βάλει τη χώρα του πάλι στο σωστό δρόμο», δήλωσε ο κ। Μπάιντεν, με τον κ। Παπανδρέου να παρεμβαίνει επισημαίνοντας ότι «είμαστε ήδη στο σωστό δρόμο»। Ο Αμερικανός αντιπρόεδρος συμφώνησε, λέγοντας «είσαστε στο σωστό δρόμο, είσαστε στο σωστό δρόμο και είμαστε εντυπωσιασμένοι από τη σκληρή δουλειά που κάνετε। Συγχαρητήρια».

Ομοιότητες που διαπιστώνετε, αναγνώστες της ανάρτησης αυτής ανάμεσα στις δυο περιπτώσεις των δυο ανθρώπων που φέρουν το ίδιο ακριβώς όνομα και κυβέρνησαν τη χώρα με 65 χρόνια διαφορά μάλλον οφείλονται στο κακόβουλο μυαλό σας, στην κακεντρέχεια και την καχυποψία που σας διακατέχει, στην πονηρή σκέψη σας και την καταστροφολογία που καλλιεργείτε γενικά στη χώρα σας.